Καθώς η έκθεση «Dennis Oppenheim – Works 1981–1989: Towards a Prophetic Sculpture» ολοκληρώνει τον κύκλο της στη Roma Gallery, ο επιμελητής της Δημήτρης Τρίκας είχε μια άκρως διαφωτιστική συνομιλία με την διαχειρίστρια του έργου του καλλιτέχνη και επιμελήτρια του Dennis Oppenheim Estate N.Y.C., Amy V. Oppenheim για τη διαδικασία της δημιουργίας, τη φιλοσοφία και τις απόψεις του σπουδαίου Αμερικανού δημιουργού.

Τι ήταν αυτό που έκανε τον Dennis Oppenheim έναν από τους κορυφαίους avant-garde καλλιτέχνες του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα και τι είναι αυτό που τον κρατά ακόμα στην κορυφή;

Προσωπικά, μου είναι δύσκολο να δω το έργο του υπό αυτό το πρίσμα, αλλά θα έλεγα ότι η φιλοδοξία του για την τέχνη, σε συνδυασμό με την πρωτοτυπία, τη φαντασία και το ταλέντο ήταν καθοριστικά για αυτή την θέση, όσο κι αν η ιστορία της τέχνης ξαναγράφεται διαρκώς. Το έργο του δεν αφορά την προσωπική έκφραση, την τεχνική ή το στυλ. Είναι μια τέχνη που ποτέ δεν αποκρυπτογραφείται πλήρως.

Ο Dennis Oppenheim συμμετείχε σχεδόν σε όλες τις διεργασίες της σύγχρονης τέχνης, τα είδη και τα μέσα, παράγοντας εκπληκτικό έργο. Μπορείτε να ξεχωρίσετε μια συγκεκριμένη περίοδο αυτής της δημιουργικής διαδρομής και αν ναι, γιατί;

Τον θυμάμαι να λέει ότι το να κάνεις τέχνη είναι σαν μια πτώση, όπου το μυαλό αποχωρίζεται μια ιδέα όπως το αλεξίπτωτο. Η ιδέα πίσω από τη σειρά «Alternative Landscape Components: A New Land Art», αφορούσε μια τέχνη που θα μπορούσε να πάρει την θέση της φύσης: φράχτες, δέντρα, λουλούδια, φυτά, θάμνοι, βράχοι προσλαμβάνονταν απλότητα και με την ευθύτητα της γεωμετρίας. Ίσως βρισκόταν ακριβώς σε αυτή την κατάσταση «πτώσης», εξαρτημένος από την ιδέα αυτή όσο σχεδίαζε, και μέσα σε κάμποσες μέρες δημιούργησε μια σειρά εκατοντάδων σχεδίων αυτής της τεχνικής, προορισμένα για επαρχιακές περιοχές και ιδιωτικές κατοικίες και αυλές σε προάστια. Έτσι, για να σας απαντήσω, ήταν αυτές ακριβώς οι περίοδοι υψηλού δημιουργικού παροξυσμού που θα ξεχώριζα.

“Study for Crystal Tumor”, 1988, Pencil, colored pencil, oil wash, oil pastel, on paper, 97 x 126 cm

Θα μπορούσατε να αναφέρετε κάποια αγαπημένα σας έργα ή αγαπημένα του κοινού;

Αγαπημένα μου σε γενικές γραμμές είναι τα έργα που επηρέασαν άλλους καλλιτέχνες, οι site-specific εγκαταστάσεις, η body art, η περφόρμανς, το βίντεο, η οικολογική τέχνη, το σχέδιο, η αρχιτεκτονική σε ορισμένα βασικά έργα, το «Annual Rings», το «Reading Position for Second Degree Burn», το  «Attempt to Raise Hell»…  Είναι μια λίστα που πάει μακριά ακόμα. Για τον κόσμο, πιθανότατα το αγαπημένο είναι το «Device to Root out Evil», το οποίο αντιλήφθηκε ως ένα πρόβολο κτίριο, πολύ αμφιλεγόμενο για ορισμένο κοινό και καθόλου αμφιλεγόμενο για κάποιο άλλο. Προσωπικά αυτή τη στιγμή μου αρέσει το «Crystal Tumor» που υπάρχει και ως προσχέδιο στην έκθεση. Ο τίτλος («Κρυσταλικός Όγκος») παραπέμπει ίσως σε κάτι κακοήθες αλλά για μένα είναι ένας πανέμορφος, πολύπλευρος κρύσταλλος που με αγγίζει στην καρδιά.

Μιλήστε μας για την κριτική και τις πολιτικές θέσεις του Oppenheim για τα μεγάλα ζητήματα της εποχής του.

Ήταν επικριτικός απέναντι στο σύστημα των γκαλερί που παγιδεύει τους καλλιτέχνες που έμπαιναν στο σύστημα να γίνουνε καλλιτέχνες αναγνωρίσιμου ύφους.. Σχετικά με τα ζητήματα της εποχής του, δεν τα αντιμετώπισε με άμεσο τρόπο.  Για την  κλιματικής αλλαγή για παράδειγμα, δημιούργησε τη σειρά «Treehouse Structures for Poisoned Soil» στα τέλη της δεκαετίας του ‘70, όπως και την «Alternative Landscape Components», ως ένα όραμα μιας δυστοπικής μελλοντικής εποχής.

Τι είναι αυτό που θυμάστε πιο έντονα από τον χαρακτήρα του και τον τρόπο ζωής και τη σχέση του με την τέχνη;

Πραγματικά δεν μπορώ να αντικειμενοποιήσω μια εμπειρία τριάντα πέντε ετών, μόνο όμως να πω ότι ο χρόνος πέρασε πολύ γρήγορα. Μόνο αφού έφυγε, μπορούσα να αρχίσω να σκέφτομαι τις περιόδους ως τμήματα μιας ολοκληρωμένης τροχιάς. ενός πλήρους τόξου. Χρησιμοποιώντας ελάχιστες λέξεις θα έλεγα ότι ήταν ένας πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος, με υπέροχη αίσθηση του χιούμορ.

Ο Dennis Oppenheim (αριστερά) με τον ναυπηγό που κατασκεύασε το Second Generation Image. Iron/Boat, 1988 για το Minos Beach, Κρήτη. © Dennis Oppenheim Estate -Courtesy Dennis Oppenheim Estate.

 Ο Oppenheim έχει πει πως «ένα μουσείο δεν είναι κάτι που πεθαίνω να επισκεφτώ σε καμία πόλη. Ενδιαφέρομαι για την τέχνη που δεν έχει γίνει ακόμα». Θα ήθελα πολύ να ακούσω τις απόψεις σας σχετικά με αυτή τη ριζοσπαστική αντίληψη για την τέχνη, για το έργο τέχνης αλλά και τη στάση του καλλιτέχνη.

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 έκανε τη σειρά «Gallery Transplant» σε χώρους μουσείων, αλλά και έξω από αυτά. Σήμερα θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε αυτά τα έργα ως θεσμική κριτική, που εξετάζει τις δομές εξουσίας του συστήματος γκαλερί/μουσείων. Τώρα, ως «… μια τέχνη που δεν έχει γίνει ακόμα» νομίζω ότι αναφέρεται σε εκείνη την κατάσταση που οι εικόνες από οπτικό ερέθισμα μετατρέπονται σε δομημένα έργα.

Ποια είναι η άποψή σας για τα έργα που εκτίθενται αυτή τη στιγμή στην έκθεση «Dennis Oppenheim 81-89 Toward a Prophetic Sculpture» στην γκαλερί Roma στην Αθήνα;

Είναι μια συνεκτική, αξιόλογη ομάδα σχεδίων που οδηγούν στην δημιουργία των γλυπτών του.. Ένα άλλο αγαπημένο μου (από αυτή την έκθεση)  είναι το «Object’s Dream of Flying Terminated by Collision». Πρόσθεσε φτερά σε ένα απλό καρότσι που αγόρασε από ένα κατάστημα σιδηρικών, για να το κάνει να πραγματοποιήσει το όνειρο του να πετάξει, ένα όνειρο που τελείωσε με την πρόσκρουση.

Ποια είναι η αποστολή και οι δραστηριότητες του Dennis Oppenheim Estate στον 21ο αιώνα;

Είναι ο δανεισμός έργων για εκθέσεις, η τοποθέτηση έργων σε συλλογές μουσείων, οι δημοσιεύσεις, οι οδηγίες και συστάσεις για τη συντήρηση ή την αποκατάσταση των έργων και δεδομένων κατάλληλων συνθηκών η δημιουργία γλυπτών που δεν δημιουργήθηκαν ποτέ, σε δημόσιους χώρους, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα.

«Dennis Oppenheim – Works 1981–1989: Towards a Prophetic Sculpture»: Έως το Σάββατο 2 Ιουλίου στην Roma Gallery

TAGS

admin

ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Δείτε όλα τα άρθρα του συντάκτη