Μια συνομιλία με τον φωτογράφο, εικαστικό, αρχιτέκτονα και ποιητή εν όψει της έκθεσης «ο κήπος» που ξεκινάει σε λίγες ημέρες στην ΑΣΚΤ.
Ένα πάρκινγκ όπου φύτρωσαν τριανταφυλλιές, ένας τοίχος από τσιμεντόλιθους που κάθεται σε μια σειρά καρέκλες, ένα δάσος που έρχεται στο σπίτι με ένα τηλεφώνημα, ένα νεκροταφείο ανωνύμων καλλιτεχνών, «εξωγήινοι» επιθεωρητές των ημιτελών έργων της Αθήνας, μερικά πορτρέτα ΑΤΜ και πολλοί άδειοι χώροι.
Το δημιουργικό σύμπαν του φωτογράφου, εικαστικού, αρχιτέκτονα και ποιητή Μανώλη Μπαμπούση (μικρό δείγμα του οποίου είναι τα παραπάνω) φτιάχνεται κομμάτι-κομμάτι εδώ και μισό περίπου αιώνα, από κοφτερή ματιά, εύστοχο και άμεσο λόγο, δυνατό χιούμορ και αιχμηρή κριτική προς τους πάντες, ακόμα και προς την ίδια την τέχνη.
Ο «Κήπος» του Μανώλη Μπαμπούση (σε επιμέλεια της Barbara Polla και συνδιοργάνωση του MOMus – επιμελητής Γιάννης Μπόλης) είναι μια σύνθεση παλιών και νέων έργων και αποτελείται από φωτογραφίες, βιντεοπροβολές εικόνων, σχέδια, εγκαταστάσεις και ηχητικά έργα. Και με την ποίηση του να είναι παντού παρούσα.
Εδώ θα δούμε την πρόσφατη φωτογραφική σειρά «Θέα» με δέντρα που μεγαλώνουν αντικρύζοντας τη θάλασσα, φυτεμένα τα περισσότερα από τον ίδιο, σε πλαγιές της Κέας το διάστημα 2000-22. Στο ίδιο μήκος κύματος και μια σειρά από 20 γλυπτά – αρχιτεκτονικές μακέτες που συγκροτούν ένα άτιτλο έργο με δυνατό συμβολικό χαρακτήρα καθώς αποτελείται από υλικά που μοιάζουν να παλεύουν μεταξύ τους: κυβόλιθοι, τσιμεντόλιθοι μέταλλα, κορμοί δέντρων και βιβλία (2021-2022).
Untitled © Manolis Baboussis , 2019
Από τον «κήπο» ανθολογούμε ακόμη το «αυτοβιογραφικό» βίντεο «Εκτός σχεδίου» (2022) μας ξεναγεί με χιούμορ στις εμμονές του, σε όλα τα πιθανά και φανταστικά μουσεία και μνημεία: από το «Νεκροταφείο των ανωνύμων καλλιτεχνών», τα «Nothing shops» όπου πληρώνεις χωρίς να αγοράζεις τίποτα, μέχρι το «Forest Delivery Service», όπου με ένα τηλεφώνημα έρχεται το δάσος(!). Εδώ είναι επίσης και ο καθισμένος σε μια σειρά καρέκλες, τοίχος από τσιμεντόλιθους που εξέθεσε στην Ιλεάνα Τούντα το 2014. Ακόμη, την βίντεο προβολή και εγκατάσταση «Χωρίς» (2022), με 180 ανέκδοτες φωτογραφίες (ένα εντυπωσιακό παρασκηνιακό «making of» εικαστικών γεγονότων) τα ηχητικά έργα της έκθεσης και το «Το βραβείο του αρχιτέκτονα» (2003) αφορούν τον κόσμο της τέχνης.
Η σειρά φωτογραφιών «Αθήνα» (1985-1996), αναδεικνύει το αδιαμόρφωτο της προ-ολυμπιακής Αθήνας, απεικονίζοντας τους κάτοικους της ως εξωγήινους επιθεωρητές ημιτελών έργων, ενώ οι φωτογραφίες των ΑΤΜ με τίτλο «Μπούστα» (1998-1999) και οι βίντεο προβολές εικόνων «Μυστικά» (2001) και «Κρίση» (2003-2006) διερευνούν τις όψεις της παγκοσμιοποιημένης και άυλης οικονομίας.
Κάνοντας μια επιλογή από ακόμη παλαιοτέρα έργα του, ο Μπαμπούσης μας πηγαίνει περίπου 50 χρόνια πίσω (με ένα συγκινητικό έργο) όταν συμμετείχε με μια ομάδα μουσικών σε μία δράση στο ψυχιατρείο της Volterra στην Ιταλία (φωτογραφίες και βίντεο). Επίσης εκτίθενται σχέδια από τη διπλωματική του στην αρχιτεκτονική (Νatalini, Superstudio) με τα οποία πρότεινε αντί της ανέγερσης ενός νέου ψυχιατρείου την κατεδάφιση του, αφήνοντας ως μνημείο μόνον έναν τοίχο.
Λίγο πριν τα εγκαίνια της έκθεσης στον εκθεσιακό χώρο της ΑΣΚΤ «Ν. Κεσανλής» όπου ξετυλίγεται αυτό το χορταστικό πολυμεσικό πορτρέτο του, ο Μανώλης Μπαμπούσης μας μίλησε για τα «εν κήπω» και τα «εν δήμω».
Πολύ πριν γίνει τίτλος της έκθεση, ο κήπος ήταν ένα δικό σας δημιούργημα, κυριολεκτικά, στον ίδιο αυτόν τον χώρο. Ποια είναι η ιστορία του;
Όταν μιλάμε για τον «κήπο» μιλάμε για τα έργα που έγιναν με αφετηρία τον κήπο της Σχολής, αποτελούν το 1 /7 της έκθεσης και εντάσσονται σ’ ένα γενικότερο σκεπτικό της παρούσας δουλειάς μου. Φυσικά χαίρομαι ιδιαίτερα ότι συνέβαλα με πολύ συγκεκριμένο τρόπο στην υλοποίηση του κήπου της σχολής. Έγινα ο «κηπουρός», αλλά όχι με την ευκαιρία αυτής της έκθεσης.
Όλα άρχισαν όταν στην διάρκεια της πρυτανείας του Γιώργου Χαρβαλιά, της οποίας ήμουν αντιπρύτανης, έκανα την μελέτη, το σχέδιο του κήπου, την έρευνα αγοράς την επιλογή και τον αριθμό των φυτών συνέταξα λεπτομερώς τις προδιαγραφές τους. Βέβαια είχα δουλέψει σαν αρχιτέκτονας για είκοσι χρόνια στον ΟΣΚ, μελετώντας και επιβλέποντας σχολεία και κήπους με συνεργάτες γεωπόνους. Στην εικαστική δουλειά μου, το ενδιαφέρον μου για τους ανοικτούς αδιαμόρφωτους και άγριους ελεύθερους χώρους όπου φύτρωναν αδέσποτα ελεύθερα δένδρα χωρίς φωτισμούς και νατουραλιστικά, διακοσμητικά στοιχειά ήταν δεδομένη.
Σχεδιάγραμμα του κήπου της ΑΣΚΤ
Σχεδίασα τον κήπο να μοιάζει άναρχος και αδιαμόρφωτος ενώ διέπεται από συγκεκριμένες λειτουργίες και κυκλοφορίες, όλα μελετημένα. Μπροστά από τη βιβλιοθήκη θέλησα να απομακρύνω το προβλεπόμενο από την προηγούμενη μελέτη της βιβλιοθήκης πάρκινγκ, δημιουργώντας μια «αυλή» μπροστά στην είσοδο της. Με αφετηρία το φουγάρο δημιούργησα έναν συγκεκριμένο άξονα που διατρέχει τον χώρο και επιτρέπει τόσο την ανεμπόδιστη παραμονή στην αυλή όσο και την απρόσκοπτη κυκλοφορία και παρκάρισμα των αυτοκινήτων στη βιβλιοθήκη. Με ελάχιστα χρήματα, παρακάμπτοντας την όποια γραφειοκρατία, με πολύ τρέξιμο και λίγους εργάτες, ο κήπος στήθηκε με ολοκληρωμένο αυτόματο πότισμα. Θυμάμαι μόλις είχε φρέσκοφυτευτεί, η σχολή αιτήθηκε να επιτρέψει μία καθιερωμένη συναυλία στο πάρκινγκ και κάποια μέλη της έλεγαν δεν πειράζει θα τα ξανάφυτεύσουμε τον Οκτώβρη, όποτε έτρεχα να φτιάξω προληπτικά σιδερένιες πόρτες που ακόμη υπάρχουν για να μην μπούνε τότε τα φορτηγά και στήσουν τη σκηνή.
Τώρα, τοποθετώντας ένα αυτοκίνητο στον εκθεσιακό χώρο φαίνεται σα να αντιστρέφετε πάλι τις χρήσεις. Πρόκειται για ένα σχόλιο πάνω στη λειτουργία του χώρου;
Όταν ξενάγησα τη Barbara Polla στους χώρους της ΑΣΚΤ και της μίλησα για την ιστορία της δημιουργίας του κήπου, η αρχική ιδέα ήταν να μεταφερθεί η έκθεση στον κήπο και ο κήπος στον εκθεσιακό χώρο. Από τότε η έκθεση λέγεται «ο κήπος» και ας καταλαμβάνει μόνο ένα μικρό τμήμα του χώρου της έκθεσης.
Για τον κήπο θέλησα ένα ηχητικό έργο: να ακούμε περπατώντας, μέσα από τα δένδρα και τους θάμνους τη φωνή μου να μιλάει για την εικόνα, την ιστορία της φωτογραφίας, για ό,τι φωτογράφισα χωρίς να βλέπουμε αντίστοιχες εικόνες. Για τεχνικούς λόγους τελικά αυτό δεν ήταν εφικτό, αλλά παρουσιάζω αυτό το ηχητικό έργο στον εκθεσιακό χώρο με φωτογραφίες του κήπου, όπως και τις φωτογραφίες του πάρκινγκ μαζί με την εγκατάσταση του αυτοκινήτου, όλα έχουν την ίδια ηλικία γέννησης, το 2000, δηλαδή μεταφέρω μια παλαιότερη στιγμή και μορφή του κήπου.
Ναι, είναι ένα σχόλιο πάνω στην αλλαγή χρήσης, πάνω στο νέο και το προηγούμενο, στο πόσο σημαντικό είναι το πράσινο, σε βαθμό που μετέπειτα για όλους ο κήπος έγινε ένα προσωπικό δημιούργημα.
Η έκθεση παρουσιάζει καινούργια έργα με εμβόλιμα παλαιότερα. Αποβλέπει σε μια ανασκόπηση; Είναι το στήσιμο μιας ιστορίας; Πως ανταπεξήλθατε στην πρόκληση της επιλογής;
Η έκθεση δομείται με έργα τα οποία εκτίθενται για πρώτη φόρα και καταλαμβάνουν το 70% του χώρου ενώ στο υπόλοιπο 30% εκτίθενται παλαιότερα έργα, από το 1973 έως πρόσφατα. Μια συνολική αναδρομική ίσως την κάνω μετά τα 90.
Από τη σειρά “Χωρίς” (c) Manolis Baboussis
Το νέο αυτής της έκθεσης είναι ότι δίνει χώρο περισσότερο από κάθε άλλη φορά στις βιντεοπροβολές εικόνων, στα σχέδια και την ποίηση σε εμφανή διάλογο με τα παλιότερά έργα μου των οποίων είναι η φυσική εξέλιξη. Σκεφτείτε το πρώτο μου έργο, «Volterra» (1973-1975), μισόν αιώνα πριν, περιελάμβανε τυπωμένες έγχρωμες φωτογραφίες, slide show, σχέδια κολάζ, αρχιτεκτονική, συλλογική δράση, μουσική και εγκατάσταση, καιρός ήταν να επανασυνδεθώ με το παρελθόν μου με νέα έργα να συνεχίσω την παραγωγή και δημιουργία ουτοπίας, την κριτική της οικολογικής καταστροφής, τα σχόλια για την αρχιτεκτονική, την αναφορά στα στερεότυπα και τους θεσμούς ακόμα και της τέχνης, στον εγκλωβισμό του ανθρώπου και της φύσης, θέματα που σχολιάζουν στο δάπεδο φράσεις – αποσπάσματά από ποιήματα μου.
Τι είναι το «πράσινο ρεύμα» της ζωής και της τέχνης σας; Σας απασχολεί η φύση και η οικολογία;
Με ενδιαφέρει η φύση ανέγγιχτη, η νύχτα χωρίς φώτα, η αρχιτεκτονική που εντάσσεται στη φύση, όχι το αντίστροφο. Είναι μεγάλη συζήτηση, δεν υπάρχει η πολιτική βούληση από κανένα κόμμα να σταματήσει η εκτός σχεδίου δόμηση και η λεηλασία των ακτών. Το φύτευμα ήταν και είναι μια εμμονή μου. Στην παλιά μου γειτονιά του Φιλοπάππου είχαμε φυτεύσει με τη Λυδία (σ.σ. η σύζυγός του, εικαστικός Λυδία Δαμπασίνα) και συντηρούσαμε επί χρόνια πολλά μεγάλα δένδρα σε κοινόχρηστους χώρους πεζοδρομίου, τα οποία είχαν κυριολεκτικά σκεπάσει όλον τον δρόμο. Ο δήμος είναι καλός μόνο να βάζει εμπόδια και να διευκολύνει οποίον θέλει να τα κόβει.
Στην έκθεση απέναντι από το «πάρκινγκ», δείχνω τη «θέα», μια σειρά φωτογραφίες 2000- 22 από φυτεύματα σε δύσκολες και άγονες πλαγιές της Κέας. Απαιτούνται χρόνια φροντίδας.
Manolis Baboussis , untitled 2000
Ένα μέρος της έκθεσης πλαισιώνεται από κείμενα σας τα οποία έχουν μια ποιητική χροιά. Τι ρόλο παίζει ο γραπτός ή ο προφορικός (ηχογραφημένος) λόγος στο έργο σας; Είναι ίσως η εικόνα που οδηγεί στην ποίηση;
Ίσως είναι ο θυμός; Η αδικία; Η πίκρα; Είναι η ελπίδα, το όνειρο η ανθρωπινή συνθήκη, είναι ο θάνατος, είναι η ζωή που ορίζει τον ποιητή να τους υμνεί ; Ξεκίνησα να φωτογραφίζω, να γράφω και να σχεδιάζω συστηματικά από τα δεκαοκτώ μου. Με ενοχλούσαν τα στερεότυπα, οι ορισμοί με τις άνω κάτω τελείες, οι καθηγητές που μου κουνούσαν το δάκτυλο και όχι το μυαλό. Ήμουν επιφυλακτικός με τους κανόνες της «καλής», της «σωστής» ποίησης, φωτογραφίας, αρχιτεκτονικής, σχεδίου. Με ενδιέφερε περισσότερο η διαδικασία, τα βιώματα, η ανατροπή κάθε στερεότυπης αντίληψης. Γνώρισα ποιητές που δεν είχαν γράψει έναν στίχο, έμαθα για ποιητές δολοφόνους. Περισσότερο με ενοχλούσαν οι οπαδοί οπλισμένοι με τα κριτήρια των άλλων. Όσο λιγότερο το σπίτι μου θύμιζε αρχιτέκτονα, η διδασκαλία μου καθηγητή, το ντύσιμο μου ζωγράφο, φωτογράφο ή βιντεοκαλλιτέχνη ποιητή ή κηπουρό, όσο λιγότερο η ποίηση μου θυμίζει «ποίηση», τόσο καλύτερα για τον επόμενο μου στίχο. Το ηχητικό έργο «έρχεται η τέχνη» (μπορείτε να το ακούσετε εδώ) δημιουργήθηκε όταν οι εκδόσεις Σμίλη μας ζήτησαν ένα ποίημα για τους αναγνώστες τους κατά την διάρκεια της πρώτης καραντίνας.
Βλέποντας τα έργα, διαπιστώνει κανείς στα περισσότερα ένα υπόγειο (ή και καθόλου υπόγειο) χιούμορ που τα διαπερνά. Αυτό φαίνεται ακόμη και σε κάποιους τίτλους έργων. Είναι βασικό συστατικό στη δουλειά σας; Είναι αναγκαίο για να ασκήσετε κριτική;
Καλή ερώτηση! Ναι από την Αιδηψό του ‘77, την Αθήνα του ‘85, τα μπούστα του ‘98 και μετά όλο και πιο συχνά το χρησιμοποιώ. Χωρίς χιούμορ, χωρίς ουτοπία, πώς να κουνήσουμε βουνά και συνειδήσεις; Τουλάχιστον οι λέξεις διασκεδάζουν. Ενας φοιτητής μου, τώρα γνωστός καλλιτέχνης, έκανε την καλύτερη σύνοψη της δουλειάς μου: «Μανώλη, είσαι παραγωγός ουτοπίας!» Εγώ από τον καθηγητή μου, Natalini (συνιδρυτή του Supersudio ) είχα ακούσει: «Την ουτοπία την προτείνεις σαν κάτι φυσικό και καθημερινό, την περιγράφεις με ακρίβεια και κάθε λεπτομέρεια».
Untitled, 2014, cement blocks on chairs 220x500x95 cm. Άποψη εγκατάστασης στη γκαλερί Ιλεάνα Τούντα
Πως προέκυψε η συνεργασία με την Barbara Polla η οποία επιμελείται την έκθεση; Πώς δουλέψατε μαζί;
Γνωρισθήκαμε στην Γκαλερί Dominique Fiat, στο Παρίσι, όταν πήγαμε με τη Λυδία να δούμε μια ομαδική έκθεση στην οποία ήταν επιμελήτρια. Μετά μας κάλεσε να συμμετέχουμε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ομαδική έκθεση το «Πράσινο-Πέρα(σ)μα» στο Πέραμα.
Εγώ συμφωνώ με όσους πιστεύουν ότι η δουλειά ενός επιμελητή είναι πάνω από όλα να μπορεί να εκτιμήσει και να τοποθετήσει στο κέντρο της έκθεσης το έργο του καλλιτέχνη, που είναι εκείνο το οποίο καθορίζει και το στήσιμο της έκθεσης όχι το δικό του story telling και όραμα για την τέχνη. Ένας επιμελητής θα πρέπει να μπορεί να κατανοεί τον διάλογο ανάμεσα σε πράγματα φαινομενικά σε απόσταση, έργα διαφορετικά κα τον διάλογο τους με το παρόν.
Η Βarbara Polla είναι μια ιδιαίτερα ευγενική προσωπικότητα με αστείρευτη δύναμη και ικανότητες. Έχει μια απίστευτη δραστηριότητα και κινητικότητα. Είναι η ίδια ποιήτρια και συγγραφέας έχει ιδέες και πολλά άλλα χαρίσματα που δεν μας επιτρέπει ο χώρος να αναπτύξω. Αφού μιλήσαμε και μελέτησε προσεκτικά το έργο μου, έθεσε ερωτήσεις. Η Βarbara δουλεύει με ελβετική ακρίβεια, ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Μέσα από έναν διάλογο αναπτύχθηκε μια δημιουργική συν-εργασία. Μια ανοιχτή, γόνιμη και αποτελεσματική επικοινωνία ακόμα και ανάμεσα σε διαφορετικούς χαρακτήρες, ακόμα και όταν δεν είναι δεδομένο ότι θα συμφωνούν ή θα επικοινωνούν σε όλα. Η γλώσσα δεν ήταν εμπόδιο. μας διασκέδαζε και τους δυο να μιλάμε κύρια ιταλικά αλλά γαλλικά και ελληνικά, έτσι από τον Φεβρουάριο του ‘22 έως σήμερα συναντηθήκαμε αρκετές φορές για να συζητήσουμε κάθε λεπτομέρεια για την έκθεση, για την οποία έγραψε και ένα ωραίο κείμενο.
H έκθεση όμως γίνεται και με τη συνεργασία του MOMus και του επιμελητή Γιάννη Μπόλη…
Ο Γιάννης Μπόλης είναι ένας βαθύς γνώστης της μοντέρνας και σύγχρονης ελληνική τέχνης, και όπως οι περισσότεροι επιμελητές που δουλεύουν μόνιμα σε ελληνικά μουσεία αιχμής, κάνει δουλειά για πολύ περισσότερους, με συνέπεια και μεγάλη ερμηνευτική ικανότητα. Είναι ένα έμπειρος οργανωτής εκθέσεων, αγαπητός φίλος και συνεργάτης, που παρακολουθεί και γνωρίζει τη δουλειά μου. Έχω συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις του και χαίρομαι ιδιαίτερά που έχουμε μια ιδιαίτερα γόνιμη συνεργασία.
Υπήρξατε αντιπρύτανης στην ΑΣΚΤ και καθηγητής. Τι συναισθήματα γεννά η «επιστροφή» σας εδώ;
Όταν έρχομαι είναι σαν να μην έφυγα ποτέ. «Τι κάνετε κύριε Μπαμπούση;», «Τι κάνεις Μανώλη;»… Έρχομαι στην βιβλιοθήκη, στις εκθέσεις αποφοίτων στον κήπο, όταν με καλούν είναι πάντα χαρά μου.
Untitled © Manolis Baboussis Untitled , 2022, oil stick on paper
Μέρος της έκθεσης είναι και έργα των σπουδαστών των οποίων υπήρξατε καθηγητής του εργαστηρίου φωτογραφίας της περιόδου από την ίδρυση του (από εσάς) το 1999 μέχρι το 2013. Μιλήστε μας για αυτό αλλά και για την καλλιτεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας.
Αμέσως μετά την εκλογή μου σαν καθηγητής φωτογραφίας – έκανα ως αρχιτέκτονας την μελέτη διαμόρφωσης του εργαστηρίου, καθώς και την επίβλεψη της κατασκευής του – φυσικά χωρίς καμία αμοιβή – όπως και τη μελέτη για την προμήθεια ιδιαίτερα υψηλού επίπεδου εξοπλισμού. Το σημαντικό ήταν η θεμελίωση ενός εργαστηρίου που δίδασκε την φωτογραφία με μια εικαστική προσέγγισή ενώ παράλληλα εξέταζε θεωρητικά τις διαδρομές της φωτογραφικής εικόνας στην σύγχρονη τέχνη. Φυσικά δίδασκε και τις τεχνικές της. Με ενδιέφερε το έργο με τα μέσα της φωτογραφίας αλλά και συνδυαστικά με την ευρεία έννοια είτε το έκανε ένας ζωγράφος ή γλυπτής ή φωτογράφος ή χαράκτης ή ένας θεωρητικός , ή ένας αυτοδίδακτος.
Ήταν η δημιουργία πλούσια φωτοθήκης, ο εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης της ΑΣΚΤ με περισσότερους από 2.000 τίτλους βιβλίων σχετικούς με την φωτογραφία. Ήταν το site του εργαστήριου με όλα τα χρήσιμα link με όλους τους σημαντικούς χώρους της τέχνης, οι ψηφιακές εκδόσεις των έργων και οι μονογραφίες των φοιτητών του photography.asfa.gr το οποίο λειτουργεί έως σήμερα αλλά οι σπουδαστές του δεν γνωρίζουν την ύπαρξη του.
Ήταν, οι ετήσιες μεγάλες εκθέσεις του εργαστηρίου, στο ενιαίο υπόγειο φουαγιέ της σχολής και αλλού με θέματα τη φύση, το περιβάλλον, με κοινωνικά θέματα φύλου και ταυτότητας, με όλες τις μεγάλες εκτυπώσεις, αποκλειστική παραγωγή του εργαστηρίου. Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να δουν βιντεοπροβολές φωτογραφικών έργων των σπουδαστών του.
Γεγονός είναι ότι στην Ελλάδα 186 χρόνια από την εφεύρεση της, η κυρίαρχη αντίληψη των καθηγητών της ΑΣΚΤ, των οποίων όχι λίγων εκτιμώ το έργο ως δάσκαλων και καλλιτεχνών, παραμένει ότι η φωτογραφία ή η βίντεο τέχνη δεν πρέπει να αποτελούν εργαστήρια κατεύθυνσης που να οδηγούν σε δίπλωμα όπως η χαρακτική για παράδειγμα, αλλά πρέπει να διδάσκονται ως μαθήματα επιλογής. Άποψη πλειοψηφική, σεβαστή; Εγώ, μετά από 14 χρόνια σκληρής δουλειάς κουράστηκα να κάνω προτάσεις που δεν υπήρχε καμία θέληση έστω και μερικής εφαρμογής τους και παραιτήθηκα.
Τhe swimming pool democracy , 2022 , color photo (c) Manolis Baboussis
Με τη ματιά του αρχιτέκτονα και ταυτόχρονα του καλλιτέχνη έχετε ασχοληθεί μεταξύ άλλων και με την Αθήνα, ειδικά την εποχή των έργων πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σήμερα, και ως κάτοικος ενός ιδιαίτερου σημείου της πόλης, τι εικόνα έχετε για αυτή;
Χτες έκοψαν στην γειτονιά μου, στον ακάλυπτο ενός οικοπέδου, ένα υγιέστατο ευθυτενές και ασφαλέστατο αιωνόβιο δένδρο, πάνω από τριάντα μέτρα, αφού πρώτα γκρέμισαν με «άδεια» – ακούγεται πλέον σαν «νόμιμη ( υπο)κλοπή» – ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο με νεοκλασικά ηλικίας πάνω από 100 ετών. Πώς; «Νόμιμα»!
Οι αρχιτέκτονες, οι εργολάβοι, οι επιχειρηματίες, οι πολιτικοί, οι καταναλωτές του άδειου μυαλού, θα μπορούσαν ίσως να κέρδιζαν και περισσότερα χρήματα, αν το χρησιμοποιούσαν. Προτιμούν ένα εσωτερικό «αίθριο» με φωτισμένες μεταφυτευμένες ελιές, χρωματιστό συντριβάνι, κάκτους και μικρά λουλούδια, παρά να διαφοροποιήσουν το περίγραμμα του ακάλυπτου, μπορούν, δίνοντας χώρο σε υπάρχοντα δένδρα που προσφέρουν απίθανη ομορφιά, οξυγόνο και σκιά, έτσι τα άδεια μυαλά παραμένουν και λιγότερο πλούσια γιατί ένα οικόπεδο με δένδρα ύψους τριάντα μέτρα στο κέντρο της Αθήνας είναι ανεκτίμητος θησαυρός, δεν φτιάνεις πέργολες κάτω από πλατάνια!
Τρέμω μόνο με τη σκέψη ότι μπορεί να έρθει η ιδέα στους «υπεύθυνους» να εξαφανίσουν μια μεγάλη συκιά μια λεμονιά και μια ροδιά, και ιδίως ένα άλλο «αδέσποτο τριαντάμετρο» δένδρο, ομπρέλα πάνω από το σπίτι μου.. που η κοπή του χρεώνεται ακριβά… Στην δική μου έκθεση τα δένδρα θα τους νικήσουν όλους!
Η έκθεση «ο κήπος» του Μανώλη Μπαμπούση ξεκινάει τη Δευτέρα 24 Οκτωβρίου στην «αίθουσα Νίκος Κεσσανλής» της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και θα λειτουργεί μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου. Η έκθεση αποτελεί προμπιεναλική δράση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
TAGS
