Παραχώρηση: Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός Παρουσιάστηκε πρόσφατα και σε λίγο καιρό ανοίγει και για το κοινό η αίθουσα «Αντώνιος Κομνηνός» της Εθνικής Πινακοθήκης η οποία θα φιλοξενεί τις περιοδικές της εκθέσεις, κάνοντας την αρχή με την έκθεση «Αναζητώντας την αθανασία. Η τέχνη του πορτρέτου στις συλλογές του Λούβρου». Με την ευκαιρία αυτή αναδημοσιεύουμε (από το 3ο τεύχος του The Art Newspaper Greece, Οκτώβριος 2021) την συνέντευξη του συλλέκτη και επικεφαλής του ομώνυμου δραστήριου Ιδρύματος, στην οποία ξεδιπλώνει την αγάπη του για την τέχνη και τις προσδοκίες του για το μέλλον της ελληνικής καλλιτεχνικής σκηνής.
Αθόρυβα και διακριτικά, ο Αντώνης Κομνηνός στηρίζει εδώ και χρόνια, μέσω της δράσης του ομώνυμου Ιδρύματός του, την εγχώρια πολιτιστική σκηνή, ιδιαίτερα στον τόπο καταγωγής του, τη Σύρο. Φέτος το καλοκαίρι βρέθηκε στο προσκήνιο με αφορμή την έκθεση έργων από τη συλλογή του Ιδρύματος για την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στην Πινακοθήκη Κυκλάδων της Ερμούπολης, την οποία συνεπιμελήθηκαν η Δρ. Φανή-Μαρία Τσιγκάκου και η υπεύθυνη της συλλογής, Ιφιγένεια Μποτζάκη, και από τις 2 Νοεμβρίου θα παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με την τέχνη;
Το έναυσμα δόθηκε κατά τη σχολική μου ηλικία, όταν παρατηρούσα τα τετράδια της εποχής που είχαν στα εξώφυλλά τους τα έργα των μεγάλων ζωγράφων μας: Γύζη, Λύτρα, Ιακωβίδη και άλλων. Μεγαλώνοντας και διαβάζοντας ιστορία, συνειδητοποίησα πως το γεγονός που μας καθόρισε ως λαό, μετά τα Βυζαντινά χρόνια και τον σκοταδισμό που ακολούθησε, υπήρξε η Γαλλική Επανάσταση, τα ιδανικά της οποίας αντικατοπτρίστηκαν και στα ελληνικά δεδομένα με τη δική μας Επανάσταση του 1821. Το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός και η εικαστική δημιουργία που αυτό ενέπνευσε με συγκίνησαν ιδιαίτερα.
Ποιο ήταν το έργο που σας παρακίνησε να ξεκινήσετε πιο συστηματικά να συλλέγετε τέχνη;
Ένα από τα πρώτα που αποκτήσαμε –και μπορώ να πω πως αποτέλεσε και τη βάση της συλλογής μας– είναι «Ο θάνατος του Ζακυνθινού αγωνιστή Σπύρου Δαγγλιόστρου», του Ιταλού Francesco Podesti. Σε αυτόν τον πίνακα που αποκτήθηκε πριν από περίπου 40 χρόνια, βλέπουμε ένα πραγματικό γεγονός: την ιστορία ενός νέου από τη Ζάκυνθο. Αυτή η ζωγραφική σύνθεση, όπου ο ζωγράφος θέλει το παλικάρι να γράφει με το αίμα του «Μήτηρ θνήσκω υπέρ πατρίδος, 1821», συμπυκνώνει κατά τη γνώμη μου όλο το νόημα του ελληνικού αγώνα. Πάνω του, λοιπόν, άρχισε σταδιακά να χτίζεται η συλλογή των φιλελληνικών.
Πόσο σημαντικές πιστεύετε ότι είναι πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του πολιτισμού στην Περιφέρεια;
Εξαιρετικά σημαντικές. Το ζήτημα, βέβαια, είναι οι εκάστοτε δημοτικές αρχές να αγκαλιάζουν και να προβάλουν αυτές τις σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως έκαναν και κάνουν οι τοπικές αρχές της Σύρου. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν είναι λίγες οι φορές που δωρεές μεγάλων χορηγών έχουν βρεθεί αργότερα στις αποθήκες, αποθαρρύνοντας ανάλογες μελλοντικές ενέργειες.
Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες το έργο των οποίων παρακολουθείτε στενά;
Αυτή την περίοδο το ενδιαφέρον μου έχει στραφεί στην street / urban art, μία εικαστική έκφραση με θέματα που συνεχώς εναλλάσσονται, αντικατοπτρίζοντας τον κόσμο που ζούμε. Πρόκειται για μία εικαστική γλώσσα με μεγάλη δυναμική που επιτρέπει την αξιοποίησή της στη διοργάνωση ετήσιων φεστιβάλ ή δημόσιων διαγωνισμών, συμβάλλοντας παράλληλα στον εξωραϊσμό του δημόσιου χώρου.
Τι θα λέγατε ότι χρειάζεται για να γίνει πιο δυνατή η παρουσία της σύγχρονης ελληνικής τέχνης στο εξωτερικό;
Είχαμε και έχουμε πολλούς και άξιους Έλληνες καλλιτέχνες. Ορισμένους τους βλέπουμε να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό, άλλοι περιορίζονται στην εγχώρια σκηνή, χωρίς αυτό να σημαίνει πως υστερούν σε ταλέντο. Η Πολιτεία πρέπει να ασχοληθεί με τα προβλήματά τους, παρέχοντας στήριξη στα πρώτα στάδια της καριέρας τους. Παράλληλα, απαιτείται η ανάπτυξη μίας σχέσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα σε καλλιτέχνες και γκαλερί.
Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι ανασταλτικοί παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς της τέχνης;
Η ελληνική αγορά είναι πάρα πολύ μικρή, σε βαθμό που ίσως να μην μπορεί να υποστηρίξει την υπερπληθώρα των ταλαντούχων Ελλήνων καλλιτεχνών που διαθέτουμε. Τα παιδιά αυτά πρέπει να ανοίξουν τα φτερά τους στο εξωτερικό, και σε αυτό σημαντικό ρόλο έρχεται πάλι να διαδραματίσει η στήριξη από τις γκαλερί. Διαπιστώνουμε, επίσης, πως η νομοθεσία δεν είναι ακόμα ευνοϊκή σε ό,τι αφορά τους όρους που καθορίζουν την αγορά και την πώληση έργων τέχνης. Αντίθετα, μάλιστα, θα λέγαμε ότι είναι και αποτρεπτική, πλήττοντας κυρίως τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Χρειάζεται ένα πλαίσιο το οποίο να βλέπει συνολικά το κομμάτι της αγοράς της τέχνης.
Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε μία χώρα που σε επίπεδο πολιτισμού έχει προσφέρει πολλά. Με τα νέα παιδιά σήμερα πιστεύω ότι έχει να πει ακόμα περισσότερα. Όταν αυτή η κληρονομιά μεταφραστεί σε σωστή παιδεία και ενθάρρυνση της αλληλεπίδρασης από μικρή ηλικία με όλες τις εκφάνσεις του πολιτισμού, τότε μπορούμε να μιλάμε για πραγματική πρόοδο σε όλα τα επίπεδα. Αυτό το πνεύμα υπηρετούν εξάλλου οι εκθέσεις και οι λοιπές εκδηλώσεις του Ιδρύματός μας, αλλά και πολλών άλλων αξιέπαινων Ιδρυμάτων που επιτελούν σημαντικό έργο στο κομμάτι του πολιτισμού, και όχι μόνο.
TAGS
