Ο Cacao Rocks φέρνει στο αθηναϊκό κέντρο τον περίφημο δανδή με φουστανέλα.
Ανηφορίζοντας την Ευριπίδου, σε μια κόγχη ξενοδοχείου που φέρει το όνομα του τραγικού ποιητή, συναντάμε τον Όσκαρ Ουάιλντ με παραδοσιακή ελληνική φορεσιά. Το γκράφιτι φιλοτεχνήθηκε από τον Cacao Rocks σε σημείο που έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν για συνθέσεις του. Από τους πιο γνωστούς στον ελληνικό χώρο της street art με παραγωγές στο εξωτερικό, ο κατά κόσμον Ιάσονας Μέγκουλας, ανήκει στους λιγοστούς γκραφιτάδες που κατάφεραν να επιβάλλουν τη δουλειά τους σε γκαλερί και να υπογράψουν συνεργασία με διεθνείς ετικέτες. Ποτέ, όμως, δεν εγκατέλειψε τον δημόσιο χώρο απ’ όπου καθιερώθηκε (μόλις 12 ετών το μπάσιμό του στην street art). Δεν πέρασε καιρός από τότε που ολοκλήρωσε μια μνημειακή σύνθεση για τον Λόρδο Βύρωνα, βασισμένη σε προτομή του Γεωργίου Βιτάλη, στη γειτονιά του Ψυρρή (στην οδό Τομπάζη).
Η παράσταση του δημοφιλούς δανδή δεν έχει τον άπλετο χώρο, ούτε φωτίζεται από φυσικό φως όπως ο Βύρωνας στου Ψυρρή. Ωστόσο, τα χρώματα του Cacao Rocks αρκούν για να φέρουν στο σήμερα τον Ουάιλντ. Όσοι είναι εξοικειωμένοι με την υπογραφή του Έλληνα καλλιτέχνη, εύκολα αναγνωρίζουν τους τόνους και τις σχηματοποιημένες συνθέσεις που απηχούν έργα από την τελευταία περίοδο του Μόραλη. Κατόπιν, έρχεται να εντάξει τη φιγούρα και κάποια αχνά χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε τοπίο. Φαίνεται παράδοξο, ίσως, αλλά το γκράφιτι βασίζεται σε φωτογραφία εποχής. Σε ηλικία 23 ετών, με τον τότε καθηγητή και μέντορά του Τζον Μάχαφι και δυο συμφοιτητές, ο Όσκαρ Ουάιλντ επισκέφθηκε την Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1877. Η αγάπη για τον ελληνικό κόσμο, κράτησε την παρέα έξι μήνες στη χώρα μας, που περιηγήθηκε πολλές πόλεις της επαρχίας, επισκεπτόμενη, κυρίως, αρχαιολογικούς χώρους (τότε είχε αναλάβει δράση ο Ερρίκος Σλήμαν). Στην Αθήνα, λοιπόν, ο νεαρός Όσκαρ φόρεσε και την ελληνική φορεσιά, με την οποία πόζαρε περήφανος.
Ο Όσκαρ Ουάιλντ από τον φακό του Πέτρου Μωραΐτη
Η ιστορική φωτογραφία τραβήχτηκε πολύ κοντά στο σημείο του γκράφιτι. Είναι από το χέρι του Πέτρου Μωραΐτη, που για τρεις δεκαετίες διατηρούσε στούντιο στην Ερμού. Ο επίσημος φωτογράφος της Αυλής, με σπουδές ζωγραφικής στο Σχολείο των Τεχνών, απαθανάτισε αγωνιστές της Επανάστασης, βασιλείς, αστούς και κυρίες της καλής κοινωνίας. Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει στο πλούσιο βεστιάριο με αυθεντικές ενδυμασίες, με τις οποίες «έντυνε» τα μοντέλα του, παρόμοια με τη φωτογραφία του Ουάιλντ. Ο Cacao Rocks πήρε αντίστροφή πορεία. Μεγαλωμένος σε καλλιτεχνικό σπίτι (με πατέρα γλύπτη), η «σπουδή» του στα εικαστικά έγινε μέσω της φωτογραφίας και του video art (στους δασκάλους του αναφέρει τους Μάκη Φάρο, Τάκη Ζερδεβά, Ηλιάνα Φωκιανάκη, Παύλο Φυσάκη και Μιχάλη Ζαχαρία). Το έργο της Ευρυπίδου μπορεί να ιδωθεί, λοιπόν, και ως απόδοση τιμής σε έναν πρωτοπόρο της ελληνικής φωτογραφίας (κυκλοφορεί λεύκωμα-μονογραφία του Άλκη Ξανθάκη με τίτλο «Η Ελλάδα του 19ου αιώνα με τον φακό του Πέτρου Μωραϊτη»).
«Ο άνθρωπος είναι λιγότερο ο εαυτός του όταν μιλάει ως ο εαυτός του. Δώσ’ του μια μάσκα και θα σου πει την αλήθεια» έχει γράψει στα πολλά του αποφθέγματα ο Ουάιλντ. Αναζητώντας πληροφορίες για τη φωτογραφία, συνάντησα πλήθος από δημοσιεύματα που στέκονται στη φουστανέλα. Τι ήθελε να μας πει ως «Έλληνας»; Η σχέση του με την ελληνική γραμματεία είναι εξηγήσιμη από το σπίτι κι από τις λαμπρές σπουδές του. Ο ίδιος έχει γράψει χαρακτηριστικά: «Οι Έλληνες ήσαν έθνος τεχνοκριτών και ανακάλυψαν την κριτική της τέχνης, όπως και κάθε άλλο είδος κριτικής. Σε τελευταία ανάλυση, ποιο είναι το κυριότερο χρέος μας στους Έλληνες; Το κριτικό πνεύμα, απλούστατα. Και το πνεύμα αυτό, που το άσκησαν επίσης, και σε ζητήματα επιστήμης και θρησκείας, ηθικής και μεταφυσικής, πολιτικής και παιδείας, το άσκησαν επίσης και σε ζητήματα τέχνης. Μας άφησαν το τελειότερο, ως τώρα, σύστημα κριτικής πάνω σε δύο υπέρτατες και ευγενέστατες τέχνες, τη Ζωή και τη Λογοτεχνία».
Άλλο ερώτημα που μπορεί να τεθεί μπροστά στο γκράφιτι της Ευριπίδου, είναι τί βλέπουμε εμείς στον Ουάιλντ; Εάν κοιτάζουμε μόνο τη φουστανέλα, τότε η παράδοση που μας δόθηκε είναι ένας στυγνός φορμαλισμός. Αυτό που ενδιαφέρει είναι να κρατήσουμε το πνεύμα του παρελθόντος. Δε μιλώ για μία στείρα εξιδανίκευση του παρελθόντος, αλλά για σχέση με την ιστορία. Ο Όσκαρ Ουάιλντ μας συναντά στο αθηναϊκό κέντρο, όχι ως κειμήλιο που έβγαλε ο καλλιτέχνης από τα σεντούκια της μνήμης. Αλλά ως πρόσωπο που φέρει το πνεύμα μιας παράδοσης που είναι γέννημα του ευρωπαϊκού κόσμου. «Η ανυπακοή, στα μάτια όποιου έχει διαβάσει ιστορία, είναι η προπατορική αρετή του ανθρώπου. Από την ανυπακοή γεννήθηκε η πρόοδος, από την ανυπακοή και η επανάσταση» διδάσκει.
TAGS
