Ο εικαστικός Βασίλης Μπότουλας αυτοαποκαλείται, πολύ εύστοχα, γραμμοτεχνίτης, στιγμοτεχνίτης και επαναληπτιστής. Και πράγματι, αυτοί οι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν απόλυτα στο έργο του, μιας και η επανάληψη γραμμών και τελειών αποτελεί το κύριο εκφραστικό μέσο της πρακτικής του.
Με εμφανή εικαστική χειρονομία τα έργα του φανερώνουν την επίμονη και χρονοβόρα, σχεδόν διαλογιστική, δημιουργική διαδικασία. Παρά τις μικρές συνήθως διαστάσεις των έργων, τα νοήματα και οι ιδέες εκφράζονται με αμεσότητα και δύναμη. Η τελευταία ατομική έκθεση του καλλιτέχνη, που άνοιξε την περασμένη Πέμπτη στην Αθήνα (στο Alkinois Project Space), αποτελεί εξέχον παράδειγμα της ενδιαφέρουσας και ξεχωριστής πρακτικής του.
Ποιες είναι οι βασικές αρχές της εικαστικής σου πρακτικής;
Αρχικά θέλω να είμαι ειλικρινής απέναντι στον εαυτό μου και στον θεατή. Επίσης, δίνω μεγάλη σημασία στην ιδέα και στα συναισθήματα που μου προκαλεί. Συνήθως σημειώνω μια αρχική της μορφή με λέξεις ή σχέδιο σε κάποιο χαρτί ή τετράδιο. Όταν ξεκινάω την υλοποίησή της με ενδιαφέρει αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά μου να με ικανοποιεί αισθητικά και συναισθηματικά. Κύριο ρόλο παίζει και η σχέση του έργου με τον χώρο γύρω του, η ισορροπία που επιτυγχάνεται μεταξύ τους αλλά και με τον θεατή, είτε μιλάμε για ένα σχέδιο σε χαρτί είτε για μια κατασκευή, εγκατάσταση κ.λπ.

Of rivers and trees, ink on paper, 15x20cm, 2021. Courtesy the artist
Από πού αντλείς έμπνευση;
Από παντού. Δεν μπορώ να διαλέξω δυο, τρεις πηγές. Μια ιδέα μπορεί να μου έρθει κυριολεκτικά από παντού και ανά πάσα στιγμή, γι αυτό και έχω σχεδόν πάντα μαζί μου έναν τετράδιο. Ένα παράδειγμα, ο τίτλος της τρέχουσας έκθεσής μου, Έξω εδώ στην Περίμετρο, είναι μεταφορά / μετάφραση ενός στίχου από ποίημα του Jim Morrison, το Stoned Immaculate.
Στη νέα σου ατομική έκθεση επικεντρώνεσαι στην πυρκαγιά του 2018 στην Αττική. Γιατί έκανες αυτή την επιλογή; Θέλεις το έργο σου να έχει έναν σχολιαστικό ρόλο σε κοινωνικά και άλλα θέματα;
Ήταν περισσότερο ενστικτώδης αντίδραση από ότι επιλογή. Όπως και τόσοι συνάδελφοι που βρίσκονται στην περιοχή δεν μπορούσα παρά να ασχοληθώ και εγώ με αυτή την φοβερή καταστροφή, να προσπαθήσω να την εξηγήσω με τον τρόπο μου και να μοιραστώ τον πόνο μου. Έτσι, το σχόλιό μου προέκυψε κάπως αυτόματα και έχει μάλλον ευρύτερα κοινωνικό χαρακτήρα. Περισσότερο θέλω να κάνω μια καταγραφή του τραγικού συμβάντος, να την επικοινωνήσω, να την κουβεντιάσω με τον υπόλοιπο κόσμο.

Fragments, pieces of pine tree bark painted with acrylic ripoline, various sizes, 2022 (2). Courtesy the artist
Με τι καταπιάνεσαι αυτή την περίοδο;
Δουλεύω σε συνεργασία με μια φίλη βιρτουόζα βιολίστρια και sound artist από την Σερβία, την Manja Ristić, πάλι πάνω στο θέμα της καταστροφής στην περιοχή της Β/Α Αττικής. Η Manja έχει παράξει κάποια καταπληκτικά ηχητικά κομμάτια σαν απόκριση σε σχέδια που έκανα για αυτόν τον σκοπό και το αντίστροφο, έκανα εγώ κάποια σχέδια ακούγοντας τα δικά της κομμάτια. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα άλμπουμ που θα περιέχει την οπτικοακουστική δουλειά μας, τα σχετικά κείμενα και κάποιο άλλο υλικό.
Μετά το πέρασμα της πανδημία τι έμεινε; Πως επηρέασε αυτή η κρίση τη δουλειά σου;
Δεν θεωρώ ότι έχει περάσει, μάλλον την έχουμε συνηθίσει ή κάνουμε πως δεν την βλέπουμε. Για μένα προσωπικά δεν άλλαξαν πολλά. Μου αρέσει η ησυχία και η απομόνωση ειδικότερα όταν δημιουργώ γι αυτό και βρίσκομαι σχετικά μακριά από το αθηναϊκό κέντρο. Ούτε η δουλειά μου επηρεάστηκε ιδιαίτερα, τουλάχιστον όχι ακόμη. Είναι τέτοια η επιρροή που μου ασκεί η καταστροφή του 2018 και έχω αφοσιωθεί τόσο πολύ σε αυτήν που η πανδημία δεν με έχει επηρεάσει όσο άλλους συναδέλφους.

It could be worse but I could be right (a page from the Atlas of Shadows), pencil and acrylic on paper, A4, 2020. Courtesy the artist.
Ποια η στάση σου ως εικαστικός στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση;
Θα έλεγα περισυλλογής, συζήτησης με κοντινούς μου ανθρώπους και συμμετοχής σε όσα κοινά μπορώ μαζί με την όποια αντίδραση βγάζω μέσα από την δουλειά μου.
Θεωρείς πως η Ελλάδα παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για τους καλλιτέχνες;
Όσον αφορά τις πηγές έμπνευσης και τα ερεθίσματα ναι. Κάτι που αποδεικνύουν συχνά με εξαιρετικές δουλειές άνθρωποι από όλο το φάσμα του καλλιτεχνικού χώρου. Υπάρχουν όμως διαχρονικά πολύ σοβαρές ελλείψεις στις υποδομές και στην αξιοποίηση των πηγών αυτών καθώς και στο πως αντιμετωπίζεται το ανθρώπινο δυναμικό του χώρου.
Ποια τα σχέδια σου για το άμεσο μέλλον;
Να τακτοποιήσω το σπίτι / εργαστήριο μέσα στις επόμενες ημέρες γιατί επικρατεί ένας μικρός χαμός. Μετά να ηρεμήσω λίγο από την ένταση της έκθεσης και κυρίως της συγκεκριμένης δουλειάς. Είναι κάτι που επεξεργάζομαι εδώ και τέσσερα χρόνια, νοιώθω πως με βαραίνει όσο καμία άλλη μέχρι τώρα και πως έφτασε η στιγμή να την μοιραστώ. Ίσως έτσι να μειωθεί λίγο και το βάρος της. Μετά θα συνεχίσω να δουλεύω.
Μια ευχή για το μέλλον
Καλά κουράγια.