Μοιρασμένη ανάμεσα σε Γερμανία και Ελλάδα, η εικαστικός Νατάσα Πουλαντζά δημιουργεί έργα που αναφέρονται κυρίως έμμεσα ή μεταφορικά σε προσωπικές ανθρώπινες εκφράσεις αλλά και σε κοινωνικά στερεότυπα και ιδεολογίες, μέσα από δραματουργικές δομές που επηρεάζουν τη διαδικασίας της θέασης.
Ποιες είναι οι βασικές αρχές της εικαστικής σου πρακτικής;
Οι πρακτικές μου αλλάζουν και διαμορφώνονται ανάλογα με το θέμα που ασχολούμαι κάθε φορά. Δεν υπάρχουν σταθερές, ούτε συγκεκριμένες μέθοδοι ανάπτυξης του έργου, κάθε φορά αυτοσχεδιάζω ως προς τα υλικά και ως προς τα μέσα. Γι αυτό και μορφολογικά φαίνεται να μην υπάρχει κάποιο ενιαίο ύφος στην δουλειά μου.
Αν και σαν κύριο εκφραστικό μου μέσο αναγνωρίζω την ζωγραφική, η φωτογραφία, είτε «σκηνοθετημένη» στο εργαστήριο, είτε σε ελεύθερες αναζητήσεις στην αστική ύπαιθρο, ο ήχος σαν κολλάζ από μνήμες του παρελθόντος, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής σαν μέσο εύρεσης και επεξεργασίας κάθε πιθανής εικόνας ή πληροφορίας, συνεντεύξεις ανθρώπων σε περιοχές που είναι στο όριο της εγκατάλειψης ή της λήθης , αλλά και ένας άδειος στεγασμένος χώρος που περιμένει να γεμίσει είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιώ για να δημιουργώ εικόνες ή ατμόσφαιρες.
Τα θέματα με τα οποία ασχολούμαι είναι κάποιες φορές αυτοαναφορικά, σχολιάζοντας το ζήτημα της αυθεντικότητας του έργου τέχνης, τον τρόπο που προσλαμβάνεται από τον θεατή, τον ρόλο του τυχαίου στην διαδικασία παραγωγής του έργου. Επίσης, άλλα θέματα μου αναφέρονται έμμεσα ή μεταφορικά σε ανθρώπινες εκφράσεις ή σε κοινωνικά στερεότυπα και ιδεολογίες, καθώς και σε ζητήματα ατομικής και συλλογικής μνήμης. Ένας από τους στόχους μου είναι να εμπλέκω τον θεατή, τόσο σε εννοιολογικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο, με τη δημιουργία εικόνων ή χώρων με έντονη θεατρική και δραματική ατμόσφαιρα όπου είναι αυτό δυνατόν.
Από πού αντλείς έμπνευση;
Από ο,τιδήποτε με περιβάλλει και το περιβάλλω:
από τη λογοτεχνία και από τη θεωρία,
από έργα μεγάλων και μικρότερων καλλιτεχνών,
από την ιστορία και από την καθημερινότητα,
από τη φύση,
από τις πόλεις,
από συναισθήματα,
από τον πόνο,
από τον φόβο,
από τον ἐρωτα,
από τις αισθήσεις,
από την οικολογική διαταραχή,
από το λάθος,
από τις θεωρίες συνωμοσίας,
από την θάλασσα,
από το κλίμα (ή από το κλήμα),
από το τραύμα,
από τα πουλιά,
από τους Αρχαίους και από τους νέους,
από την συλλογική μνήμη και από την ανάμνηση,
από την στιγμή,
από το μικρό και από το μεγάλο,
από το φώς,
από τις σκιές,
από μέσα και από έξω,
από την ποίηση και από την σιωπή,
από τον Ιβάν τον Τρομερό,
από τους φίλους,
από τον Ντύλαν (τον Μπομπ και τον Τόμας),
από τον ύπνο,
από την απομόνωση,
από την ύλη και από τις μαύρες τρύπες,
από το κενό,
από την μελαγχολία,
από το Blade Runner,
από τους μύθους
…
Με τι καταπιάνεσαι αυτή την περίοδο;
Τον τελευταίο καιρό βρίσκομαι σε αναζήτηση ημιεγκαταλελλημένων άγριων, φυσικών τοπίων, μέσα στην πόλη (αλάνες, διαδρομές δίπλα στις γραμμές του τραίνου, σπίτια «φυτρωμένα” …), όπου φωτογραφίζω επιτόπου, αγριόχορτα, αγκάθια, αγριολούλουδα και όποια άλλη μορφή έχει για εμένα ενδιαφέρον. Κατόπιν συλλέγω κάποια από αυτά και τα μεταφέρω στο στούντιο μου, όπου συνεχίζω την φωτογράφιση τους, με τεχνητό φωτισμό και σε ουδέτερο φόντο, αποξενωμένα από το φυσικό τους περιβάλλον. Αυτή η αποτύπωση ξεκίνησε με την αρχή της καραντίνας και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Παράλληλα ζωγραφίζω έργα μικρών διαστάσεων, με θεματική γνωστές πόλεις του κόσμου μετά από κάποια υποθετική φυσική καταστροφή. Η αίσθηση εκ πρώτης όψεως σε ξενίζει, γιατί βλέπεις γνωστά τοπόσημα σε διαφορετικό φυσικό περιβάλλον. Για παράδειγμα, την Ακρόπολη ως νησί λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Η εικόνα δεν αποπνέει κάτι το δυστοπικό, κάτι που να προκαλεί αγωνία, φόβο, ή φρίκη, απεναντίας βλέπουμε μια «ειδυλλιακή» εικόνα ενός ήρεμου, ισορροπημένου και πολύ μακρινού μέλλοντος.
Πως έχει επηρεάσει η κατάσταση που ζούμε τη δουλειά σου; Ποιοι είναι οι τρόποι διαφυγής σου;
Όταν έχεις την βεβαιότητα ότι το έδαφος είναι ακλόνητο, τότε ένας σεισμός αλλάζει τον τρόπο που βλέπεις τον κόσμο και εσένα μέσα σε αυτόν και συνειδητοποιείς την ευθραυστότητα των ισορροπιών. Όταν λοιπόν ζεις ένα γεγονός το οποίο θεωρούσες σενάριο επιστημονικής φαντασίας και αδύνατον να συμβεί, τότε, αλλάζει και ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου και την πραγματικότητα γύρω σου. Θα έλεγα πως η νέα κατάσταση που ζούμε όλοι μαζί, σε αυτόν τον πλανήτη που μοιραζόμαστε, είναι κάτι το οποίο δεν με σόκαρει πλέον τόσο όσο στην αρχή. Ίσως, θα μπορούσα να πω, ότι με έχει απελευθερώσει κατά κάποιον τρόπο βγάζοντας με από κοινότοπα κανάλια σκέψης.
Η αλήθεια είναι ότι σε αυτήν την φάση δεν μπορώ να μορφοποιήσω σε εικόνα την ανάγκη μου να εκφράσω δημιουργικά την αίσθηση της νέας πραγματικότητας στην οποία έχουμε μπει. Βρίσκομαι σε δημιουργική αναμονή.
Θεωρείς πως η Ελλάδα παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για τους καλλιτέχνες;
Θεωρώ την Ελλάδα όμορφο και ευχάριστο τόπο για να ζει κάποιος. Επίσης το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον ευνοεί τις συνθήκες της καλλιτεχνικής δημιουργίας και έκφρασης. Όμως δεν είναι ένας ιδανικός τόπος για να δουλεύεις ως εικαστικός καλλιτέχνης, να μπορεί δηλαδή κάποιος να αναπτύσσεται, να επικοινωνεί και να βιοπορίζεται αποκλειστικά από την τέχνη του.
Είναι πραγματικά πολλοί οι παράγοντες που διαμορφώνουν αυτή την προβληματική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην καλλιτεχνική παραγωγή και στο κοινό. Δεν το βρίσκω σκόπιμο να επεκταθώ σε απόψεις και προτάσεις γιατί αυτό είναι πραγματικά μία πολύ μεγάλη συζήτηση.
Ποια τα σχέδια σου και τι εύχεσαι για το μέλλον;
Τα σχέδιά μου για το άμεσο μέλλον είναι να ολοκληρώσω μία πρόταση που έχω ξεκινήσει, για την εφαρμογή σύγχρονων έργων τέχνης, πάνω σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Αυτό περιλαμβάνει μία σειρά από φωτιστικά – επιδαπέδια και οροφής – και μακέτες από γυάλινα διαχωριστικά χώρου, παράθυρα προσόψεων πολυκατοικιών κ.ά. Το αποτέλεσμα δίνει την αίσθηση ενός σύγχρονου βιτρώ, το οποίο αποτελείται από έργα σύγχρονης τέχνης, σε συνδυασμό με γνωστά πρόσωπα του χώρου της διανόησης. Δημιουργείται μία διπλοτυπία που δίνει την αίσθηση ενός τρισδιάστατου χώρου.
Η πρόταση έχει σκοπό να μυήσει ένα ευρύτερο κοινό ανθρώπων στην σύγχρονη τέχνη και το design και να αντιμετωπίζει τα αντικείμενα της καθημερινότητάς σαν κάτι περισσότερο από απλά χρηστικά αντικείμενα. Απευθύνεται λοιπόν σε όλους όσοι θεωρούν ότι η αισθητική παίζει έναν πρωτεύοντα ρόλο στην ζωή μας. Η ιδέα ολοκληρώνεται όταν τα αντικείμενα βρεθούν σε δημόσιους χώρους (βιβλιοθήκες, τράπεζες, νοσοκομεία, σχολεία-παιδικοί σταθμοί), διαδίδοντας έτσι την τέχνη σε ένα όλο και μεγαλύτερο πεδίο.
Παράλληλα προσχεδιάζω μια ζωγραφική σειρά με τα «άγρια λουλούδια», από τις φωτογραφίες των «ευτελών» φυτών των πόλεων που ανέφερα παραπάνω. Έχω ξεκινήσει επίσης να ερευνώ τους πιθανούς τρόπους απεικόνισης μίας σειράς πορτρέτων «εξοστρακισμένων» προσωπικοτήτων από την αρχαιότητα έως χθες, καθώς και να συνεχίσω τα ζωγραφικά έργα με τις πόλεις του κόσμου μετά από την υποθετική φυσική καταστροφή.
Και ό,τι άλλο προκύψει…
Μια ευχή;
Λόγω της δύσκολης φάσης που περνάμε αυτές τις ημέρες που γράφονται τα παραπάνω (βλ. πυρκαγιές σε όλη την Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο), μια ευχή για το μέλλον είναι να καταφέρουμε να αποκτήσουμε μια συνείδηση Οικο-λογική και να προσπαθήσουμε -όσον είναι δυνατόν- να επαναφέρουμε στις ζωές μας το «μέτρο». Να λειτουργήσουμε προστατευτικά απέναντι στον πλανήτη, συμμετέχοντας στην διαφύλαξη μίας ανεκτίμητης ομορφιάς που μας είναι αδύνατον να επαναδημιουργήσουμε.
TAGS
