Ο προσφάτως βραβευμένος εικαστικός, με το πρώτο Art Athina Award, Γιώργος Γεροντίδης χαρακτηρίζεται από ευρύτητα εικαστικών αναζητήσεων και προβληματισμών, αλλά και έντονη ερευνητική διάθεση.

Η δουλειά του καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα εκφραστικών μέσων και τρόπων που εκτείνονται από in situ εγκαταστάσεις και βίντεο έως πολυσυμμετοχικά και διαδραστικά projects στο διαδίκτυο. Έννοιες όπως αυτές του αρχείου, της συλλογής και του μουσείου, της διαδικασίας δημιουργίας του έργου τέχνης και της ανθρώπινης παρέμβασης στη φύση αναδεικνύονται κυρίαρχες στο έργο του.

Ποιες είναι οι βασικές αρχές της εικαστικής σου πρακτικής;

Η σειρά δεν είναι μια πάντα αλλά συνήθως ξεκινάω από μια ιδέα, ένα υλικό ή αντικείμενο και σιγά σιγά συνθέτω ένα πλαίσιο γύρω από αυτό… Αυτόν τον καιρό με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι ιδεολογίες που διαμορφώνουν την κατανόηση της ιστορίας και την παραγωγή της γνώσης μας για τον φυσικό κόσμο. Η παρατήρηση ξεκινάει από την παιδική ηλικία και την πρωτογενή έκφανση της περιέργειας και τους τρόπους εκμάθησης και καταλήγει στην απώλεια του φυσικού και αυθεντικού κόσμου σε σύγκριση με τον τεχνητό.

Yellow legged gull diorama, Courtesy of the artist and Athanasiadou Gallery

Από πού αντλείς έμπνευση; 

Αντλώ έμπνευση από το φυσικό κόσμο,  πχ από ένα είδος ζώου ή  από ένα ορυκτό και από το πως η σύγχρονη αγορά τα εμπορευματοποιεί και τα αναπαράγει. Γοητεύομαι ιδιαίτερα από τα μουσεία φυσικής ιστορίας, συγκεκριμένα από τις μεθόδους  συλλογής, ταξινόμησης και αποθήκευσης των εκθεμάτων τους, σε αντιπαραβολή με τα καταστήματα και τις δικές τους μεθόδους έκθεσης. Για παράδειγμα, τα διοράματα ειδών ζώων στα μουσεία φυσικής ιστορίας μας παρουσιάζουν τον ιδανικό τόπο όπου ζει ένα είδος, θέτοντας μας σε ρόλο θεατή του περιβάλλοντος .  Από την άλλη, τα μεγάλα εμπορικά μαγαζιά πολλαπλασιάζουν τα δημοφιλή είδη ζώων  σε πολλά αντίγραφα χωρίς να προνοούν για την εγκυκλοπαιδική γνώση.

Πρόσφατα, έγινες ο πρώτος εικαστικός που έλαβε το Art Athina Award. Τι σημαίνει το βραβείο αυτό για εσένα;

Οτιδήποτε λειτουργεί υποστηρικτικά στη δουλειά μας είναι ευπρόσδεκτο. Είναι πολύ σημαντικό  να υπάρχουν θεσμοί που υποστηρίζουν έμπρακτα τους καλλιτέχνες. Ωστόσο, όταν παίρνω μέρος σε διαγωνισμούς πάντα νιώθω άβολα.

Για να είμαι ειλικρινής, κάπως διαφωνώ με την έννοια της βράβευσης και των διαγωνισμών, γιατί πιστεύω πως οι νέοι καλλιτέχνες δεν χρειάζονται επαίνους, αλλά ουσιαστικότερες ευκαιρίες για την επαγγελματική εξέλιξη τους. Αν όλα αυτά λειτουργούσαν αξιοκρατικά, νιώθω ότι δεν θα χρειαζόμασταν εκδηλώσεις βράβευσης μεμονωμένων ατόμων.

Γενικά, οι σκέψεις μου για το βραβείο της Αrt Athina είναι θετικές , εφόσον χορηγεί παραγωγές καινούριων έργων. Όμως νιώθω  πολύ απόμακρος στις διαδικασίες απονομής των επαίνων.

Statue of entertainment toys (they way we learn about animal speces), Courdesy of the artist and Athanasiadou Gallery

Πιστεύεις πως τέτοιες βραβεύσεις βοηθούν τους νέους εικαστικούς και πώς;

Ένας εικαστικός έχει ανάγκη από έναν χώρο και ένα budget για να μπορέσει να δημιουργήσει ένα έργο. Οπότε θα ήταν πολύ ωφέλιμο, αντί των βραβείων ή μέσω αυτών  να υπάρχουν συγκροτημένα προγράμματα χορηγιών και επιδοτήσεων ώστε να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του καλλιτέχνη και την προοπτική παραγωγής έργων.

Με τι καταπιάνεσαι αυτή την περίοδο; 

Αυτή την περίοδο  ολοκληρώνω το μεταπτυχιακό μου πρόγραμμα υπό τον τίτλο «Τέχνη και Δημόσια σφαίρα» στο οποίο συμμετέχουν το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών και το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εκεί ερευνώ θέματα που αφορούν το ζώο στην σύγχρονη τέχνη, σε σχέση με το κείμενο του John Berger «Why look at animals». Το κείμενο αυτό εξετάζει κάποιες από τις σημαντικότερες έννοιες της κοινωνικής θεωρίας και της φιλοσοφίας, όπως είναι η δράση του βλέμματος, οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των ζώων μέσα στην κοινωνία, η αντικειμενοποίηση του ζώου και η απομάκρυνση του ατόμου από το ζωώδες στοιχείο. Νιώθω μια ευχάριστη αναμονή για την ολοκλήρωση της διπλωματικής μου, γιατί μ’ αυτήν σχηματίζεται ένα μεγάλο κομμάτι της πρακτικής μου και του τρόπου σκέψης μου σε ένα υγείες περιβάλλον.

Μετά το πέρασμα της πανδημίας, τι έμεινε; Πώς επηρέασε αυτή η κρίση τη δουλειά σου;

Πιστεύω πως δεν χρειάζεται πλέον να συζητάμε για την πανδημία. Νομίζω πως είναι βασικό τώρα να εξετάσουμε τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες της υγειονομικής κρίσης και των περιόδων του  εγκλεισμού και να δούμε πως θα προχωρήσουμε από εδώ και μπρος. Ναι μεν η περίοδος της καραντίνας μου έδωσε χρόνο να επικεντρωθώ στην εικαστική μου έρευνα, από την άλλη όμως μου δημιούργησε αβεβαιότητα λόγω της αναστολής όλων των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

The sea glass factory, deteil , Courdesy of the artist and Athanasiadou Gallery

Ποια η στάση σου ως εικαστικός στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση;

Είμαι επιφυλακτικός σε σχέση με την τρέχουσα διεθνή κατάσταση, εξαιτίας της πληθώρας πληροφοριών που δέχομαι και της έλλειψης χρόνου για την επεξεργασία τους. Τηρώ μια στάση αναμονής και περισυλλογής λόγω της έντονης μεταβατικής περιόδου που ζούμε σήμερα σε όλους τους τομείς .

Θεωρείς πως η Ελλάδα παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για τους καλλιτέχνες;

Θεωρώ πως η Ελλάδα παρέχει το πλέον ακατάλληλο περιβάλλον για τους καλλιτέχνες. Τα προβλήματα και  οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εικαστικοί στην καλλιτεχνική τους εργασία είναι πολλά.

Από το φορολογικό καθεστώς και την περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις μέχρι την έλλειψη αξιοκρατίας και την αίσθηση ανασφάλειας στην καλλιτεχνική εργασία, όλα αυτά είναι αρκετά για να αποδυναμωθεί αυτός ο κλάδος. Μια λύση θα ήταν η αναβάθμιση και αναθεώρηση του έργου των καλλιτεχνών με την θεσμική κατοχύρωση και προστασία της εργασίας τους. Δυστυχώς από το 2010 και μετά η εγχώρια αγορά της τέχνης συρρικνώθηκε δραματικά και ο αριθμός των γκαλερί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μειώθηκε αισθητά, με συνέπεια να γίνεται δύσκολη η απορρόφηση και η εκπροσώπηση των εικαστικών.

Σίγουρα είναι πολύ θετικό που η Αθήνα παρά τις δυσκολίες, καταφέρνει να αποκτά μια υποσχόμενη δυναμική ενόψει των μεγάλων θεσμικών πολιτιστικών ιδρυμάτων και των μεμονωμένων πρωτοβουλιών καλλιτεχνών και επιμελητών να ανοίγουν ανεξάρτητους χώρους τέχνης, αλλά είναι σημαντικό εξίσου να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη ισχυρών καλλιτεχνικών κέντρων και σε άλλες πόλεις της χώρας και να χαραχτεί μία σύγχρονη πολιτική αποκέντρωσης. Δεν αρκεί μόνο η διδασκαλία των εικαστικών και το εμπόριο έργων τέχνης  να είναι οι πηγές χρηματοδότησης του καλλιτέχνη.

Ποια τα σχέδια σου για το άμεσο μέλλον;

Στο άμεσο μέλλον σχεδιάζω να ολοκληρώσω το μεταπτυχιακό μου πρόγραμμα. Έπεται ακολουθεί η πραγματοποίηση της ατομικής μου έκθεσης στο μουσείο Αλεξ Μυλωνά κατά τον Μάιο του 2023.

Μια ευχή για το μέλλον

Δεν ξέρω αν μπορώ να το θέσω σαν ευχή, άλλα θα ευχόμουνα να υπάρχει λιγότερη αβεβαιότητα και ανασφάλεια. Σίγουρα δεν αρκεί μόνο μια ευχή,  χρειάζεται  ο καθένας να αναλαμβάνει το μερίδιο της ευθύνης του και να σχεδιάζει με αισιοδοξία το μέλλον του.

TAGS

Δημήτρης Σπύρου

Δείτε όλα τα άρθρα του συντάκτη