Τα έργα της εικαστικού Ευγενίας Βερελή αφηγούνται τις ιστορίες που η ίδια θέλει να πει για το πώς είναι τα πράγματα, όχι όπως παρουσιάζονται ότι είναι, αποτυπώνοντας έτσι απλές αλήθειες της κοινωνίας που παρουσιάζονται μέσα από ένα πρίσμα παραδοσιακών, λαογραφικών στοιχείων. Θέματα ταυτότητας και αυτοπροσδιορισμού, φύλου, σεξουαλικότητας και κοινωνικοί προβληματισμοί έχουν κεντρική θέση στα σχέδια, τα ζωγραφικά έργα και τα τεράστια κεραμικά της με την ιδιαίτερη εικονογραφία και αισθητική.
Ποιες είναι οι βασικές αρχές της εικαστικής σου πρακτικής;
Δεν ξέρω στα αλήθεια τι να απαντήσω. Λατρεύω την ζωγραφική και το σχέδιο. Πάντα για μένα όλα περνούν από το σχέδιο. Από εκεί και πέρα έχω αφιερώσει πολύ χρόνο στην γλυπτική και συγκεκριμένα στην κεραμική. Αν μπορώ να αναγνωρίσω κάτι ως βασική αρχή για την καλλιτεχνική μου δραστηριότητα αυτό είναι ίσως ο αυθορμητισμός μου. Το να μπορώ με ένα τρόπο να σκέφτομαι φτιάχνοντας, και όχι να ξεκινάω έχοντας σκεφτεί ακριβώς τι θα κάνω. Δεν χρησιμοποιώ προσχέδια με την κλασσική έννοια. Ζωγραφίζω πολύ και συχνά αυτές οι ζωγραφιές βρίσκουν χώρο μέσα σε κάτι άλλο ως εικόνες ή ακόμα και γλυπτικές μορφές. Αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι αυτοσκοπός. Οι ζωγραφιές και τα σχέδια που φτιάχνω δεν είναι προσχέδια για κάποιο έργο αλλά περισσότερο σκέψεις οι οποίες συχνά μπορούν να προχωρήσουν παραπέρα.
Από πού αντλείς έμπνευση;
Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο από το οποίο να αντλώ έμπνευση. Αυτά που με βοηθούν να σκεφτώ και να δημιουργήσω είναι όλα αυτά που μου αρέσει να παρακολουθώ και να κάνω γενικά: blockbuster ταινίες, ντοκιμαντέρ για το διάστημα ή τη φύση και τα ζώα, η λαϊκή αρχιτεκτονική και τέχνη με τις πλούσιες λεπτομέρειές τους, ή ακόμα και η μόδα. Κάτι άλλο που συχνά απολαμβάνω είναι να παρατηρώ τους ανθρώπους γύρω μου, τους γείτονες ή όσους κάθονται δίπλα μου, να ακούω τις συζητήσεις τους και να φαντάζομαι ποιοι μπορεί να είναι ή τι σχέση θα έχουν μεταξύ τους ή ακόμα τι θα κάνουν αμέσως μετά. Κάτι που με ενδιαφέρει σε ένα πιο γενικό πλαίσιο είναι μια αίσθηση ότι ως άνθρωποι δεν είμαστε και τόσο σημαντικοί. Σκεφτόμαστε διάφορα πράγματα, αγχωνόμαστε και μοχθούμε, όμως παρατηρώντας τον τεράστιο κόσμο στον οποίο ζούμε, παρακολουθώντας το μακρινό αχανές διάστημα αλλά και την φύση με τα ζώα που υπάρχουν δίπλα μας, έχει κανείς την αίσθηση ότι η ζωή κυλά ούτως ή άλλως με τους ρυθμούς της και ότι τελικά δεν είμαστε τίποτα το τρομερό παρά ένα μικρό και ίσως ασήμαντο κομμάτι του κόσμου.
Με τι καταπιάνεσαι αυτή την περίοδο;
Τον τελευταίο καιρό ασχολούμαι κυρίως με τη διαμόρφωση του εργαστηρίου μου σε έναν χώρο που αγόρασα πρόσφατα κοντά στην Ευελπίδων.
Μετά το πέρασμα της πανδημίας, τι έμεινε; Πώς επηρέασε αυτή η κρίση τη δουλειά σου;
Είναι αλήθεια ότι η πανδημία δε με επηρέασε σημαντικά. Οι περικοπές στις εξόδους ή τα ωράρια κυκλοφορίας μου φάνηκαν σχετικά αδιάφορα μιας και συνηθίζω να ευχαριστιέμαι τον χρόνο στο σπίτι. Θα θυμάμαι όμως πάντα με ευχαρίστηση τους άδειους δρόμους της Αθήνας. Η θέα ενός κόσμου μετά από αφανισμό ή καταστροφή, και η ελάχιστη εμπειρία μιας εικόνας που βλέπουμε συχνά στις ταινίες, με τη φύση να έχει καταλάβει το αστικό τοπίο και τον άνθρωπο να προσπαθεί να επιβιώσει από τη θέση του ηττημένου. Όσον αφορά τη δουλειά μου το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ανήκω σε αυτούς που εκμεταλλεύτηκαν παραγωγικά τον ελεύθερο χρόνο που εμφανίστηκε στην πανδημία κάνοντας ότι δε προλάβαιναν να κάνουν. Για μένα ήταν μια περίοδος που ίσως με βύθισε ακόμα πιο πολύ στον καναπέ μου, και σε μια αδρανή μα σχετικά ευχάριστη καθημερινότητα.
Θεωρείς πως η Ελλάδα παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για τους καλλιτέχνες;
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο πιστεύω πως όλα τα περιβάλλοντα, όλοι οι τόποι, όλες οι καταστάσεις, όλες οι χρονικές περίοδοι παρέχουν στους καλλιτέχνες γόνιμο υλικό για κριτική σκέψη και δημιουργία. Σε επίπεδο δημιουργίας δεν νομίζω ότι μπορούμε να ορίσουμε κάποιες ιδανικές συνθήκες στις οποίες θα δουλεύει κανείς. Το περιβάλλον ίσως είναι σημαντικό σε επίπεδο κοινότητας και ευκαιριών και όχι όσον αφορά την αμιγή καλλιτεχνική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα τώρα για την χώρα μου είμαι κάπως αισιόδοξη και βλέπω όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους να βρίσκουν ενδιαφέρον στην τέχνη. Χαίρομαι για την καλλιτεχνική σκηνή που δημιουργείται σιγά σιγά στην πόλη από νέα άτομα με θέληση. Θα ήθελα βέβαια η πολιτεία να έριχνε περισσότερο βάρος στην εικαστική παιδεία. Η τέχνη θα έπρεπε να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας και όχι ένα πάρεργο της σχολικής ζωής.
Ποια είναι τα σχέδια σου για το άμεσο μέλλον;
Ετοιμάζω μια ατομική έκθεση για το 2023. Είμαι στην φάση της αναζήτησης και της σκέψης. Μια νέα σειρά κεραμικών νομίζω θα με χαροποιούσε ιδιαίτερα μιας και με ευχαριστεί πολύ η χειρωνακτική εργασία, εκεί συχνά ξαναβρίσκω το νόημα της ζωής. Κατά τα άλλα μου αρέσει πολύ να σχεδιάζω ταξίδια!
Μια ευχή για το μέλλον
Ξέρουμε ότι ένα τυχαίο γεγονός, ένας τεράστιος μετεωρίτης εξαφάνισε τους δεινοσαύρους και άνοιξε το δρόμο για τα θηλαστικά και τον άνθρωπο. Για τον κόσμο όπως τον ζούμε και τον γνωρίζουμε σήμερα. Εξάλλου στη φύση το τυχαίο όπως οι μεταλλάξεις που οδηγούν στην εξέλιξη ή οι καταστροφές που φέρνουν αλλαγές, είναι συχνά ο κανόνας. Κάπως έτσι, καμιά φορά σκέφτομαι ότι μπορεί να τελειώναμε κι εμείς. Εύχομαι λοιπόν οι άνθρωποι να σκεφτόμαστε το τυχαίο και το ευάλωτο της ύπαρξής μας.
TAGS
