© Stefanos Tsakiris/ Στέφανος Τσακίρης. Η ύπαρξη αποτελεί τον πυρήνα του έργου του εικαστικού Άγγελου Πλέσσα. Η πρακτική του περιλαμβάνει performances, εκδόσεις, διαδραστικές ιστοσελίδες, γλυπτική, online projects κι εκπαιδευτικες δράσεις.
Με την πλειονότητα του έργου του να αποτελείται από δικτυακές δράσεις, η ψηφιακή και η αληθινή ζωή τον απασχολούν έντονα, ενώ εστιάζοντας στο θέμα της ταυτότητας, αναμιγνύει την αρχαία – διαφόρων πολιτισμών – και τη μοντέρνα εικονογραφία.
Ποιες είναι οι βασικές αρχές της εικαστικής σου πρακτικής;
Προσπαθώ να κάνω Τέχνη πιο συμμετοχική, δημοκρατική και ισότιμη – να υπάρχει μια ιδέα της κοινότητας και μιας υβριδικής συνδεσιμότητας. Είτε αυτό είναι ένα διαδραστικό website, είτε ένα δια ζώσης η online τελετουργικό, είτε ένα βιωματικό παιδαγωγικό πρόγραμμα φιλοξενίας σε ένα πανέμορφο νησί, είτε ιδρύοντας έναν ανεξάρτητο καλλιτεχνικό χώρο. Πιστεύω το περιεχόμενο και η διαδικασία του έργου πρέπει να είναι προσβάσιμα για όλους. Η έρευνα μου εστιάζει ουσιαστικά στο να συνδέω ανθρώπους μέσω των έργων μου και να διερωτόμαστε εκτός από τον σύγχρονο ρόλο του καλλιτέχνη τι σημαίνει ταυτότητα στην εποχή της υπερσυνδεσιμότητας, τι σημαίνει αυτονομία και ιδιοκτησία σε μια εποχή αβέβαιη και ρευστή.
Από πού αντλείς έμπνευση;
Moυ αρέσουν να αντλώ έμπνευση από απλά, συναισθηματικά, και ζωηρά πράγματα. Επίσης συγκεκριμένες δραστηριότητες ενισχύουν ιδέες, για παράδειγμα όταν γυμνάζομαι και όταν διαλογίζομαι, όταν διαβάζω ή όταν γράφω. Πολλά από κείμενα μου έχουν γίνει βίντεο-δοκίμια όπως π.χ. το Μανιφέστο της Τεχνοσαμανικής Τέχνης – διαβάστε το στο noosphericsociety.com. Άλλα γραπτά μου γίνονται κινούμενες εικόνες επηρεασμένα από στιγμές διαλογισμού. Επίσης, πολύ συχνά, με εμπνέει ο διάλογος και τα κοινά ερωτήματα που έχω με άλλους καλλιτέχνες που με ενδιαφέρουν, είτε τους γνωρίζω προσωπικά είτε όχι. Εκτός από κοινές αισθητικές γλώσσες με ενδιαφέρει η κοινωνική δράση τους αλλά και άλλα θέματα, η σχέση με την τεχνολογία, τον πνευματισμό, την φύση, την ιστορία, την μυθολογία.
video still Meditation of All Beings- Biennale of Gherdeina
Με τι καταπιάνεσαι αυτή την περίοδο;
Μόλις ολοκλήρωσα δύο projects στο εξωτερικό, το ένα είναι μια συνεργασία με τον διεθνή οίκο μόδας Acne Studios για μια σειρά ρούχων με ραφτά σχέδια μου. Αυτή τη γραμμή τη λανσάραμε με ένα συλλογικό τελετουργικό που συμμετείχαν 600 άτομα στους λόφους του Malibu στο Λος Άντζελες. Το άλλο project είναι η συμμετοχή μου στην 8η Μπιενάλε της Gherdeina στην Β. Ιταλία στην όποια έκανα πάλι καινούργιες παραγωγές, ένα συμμετοχικό τελετουργικό με τίτλο ο Διαλογισμός Όλων των Όντων, έραψα ένα μεγάλο και ένα μικρότερο quilt και έκανα ένα βίντεο-διαλογισμό. Τώρα, στο άμεσο μέλλον, εδώ στην Αθήνα, το καλοκαίρι θα δείτε μια μόνιμη δημόσια ανάθεση με την Στέγη – Πολιτιστικό Ίδρυμα Ωνάση με μία εγκατάσταση neon που θα μπει σε ένα μεγάλο τοίχο επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας στο ύψος της ΓΑΔΑ. Το έργο αυτό θα είναι ένα νέο φυλαχτό για την Αθήνα με συγκεκριμένα σύμβολα επηρεασμένα από αρχαίους πολιτισμούς, αλλά και την online σημειολογία. Επίσης στον χώρο P.E.T Projects που ίδρυσα το 2019 συνεχίζω το εναλλακτικό επιμελητικό πρόγραμμα με παρουσιάσεις καλλιτεχνών από διάφορες γενιές. Τώρα, αυτό το διάστημα, συνεπιμελούμαι με τον επιμελητή Γιώργο Μπεκιράκη την ομαδική έκθεση Prizing Eccentric Talents II μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Μετά το πέρασμα της πανδημίας, τι έμεινε; Πώς επηρέασε αυτή η κρίση τη δουλειά σου;
Μετα το πέρασμα της πανδημίας υπάρχει μια στροφή σε μια νέα πνευματικότητα λίγο τεχνο-αποκρυφιστική. Επαναπροσδιορίσαμε όρους, όπως τι είναι φυσικό / σωματικό, λόγω του περιορισμού στο σπίτι μας, ή τι είναι πνευματικό, σκεπτόμενοι νέες πεποιθήσεις σύμφωνα με το τι συμβαίνει και πόσο όλα αλλάζουν τόσο γρήγορα στον κόσμο. Τέλος επαναπροσδιορίσαμε τι είναι εικονικό, καθώς οι περισσότεροι από εμάς χρησιμοποιήσαμε υπερβολικά το διαδίκτυο για να προσομοιώσουμε τη συνέχιση της φυσικής και κοινωνικής μας ζωής. Αυτά είναι πολύ βασικά υπαρξιακά ερωτήματα με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη ολόκληρη η ανθρωπότητα. Και αυτά τα παρουσιάζω στη δουλειά μου πολλά χρόνια, αλλά τώρα η θεματική αυτή έχει γίνει πιο επίκαιρη από ποτέ. Νομίζω ότι έχουμε μια τεράστια ανθρώπινη μετάλλαξη. Γινόμαστε άλλα όντα, και σε καλή κατεύθυνση και σε κακή. Σε κοινωνικό, πολιτικό, και σωματικό επίπεδο.
Ποια η στάση σου ως εικαστικός στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση;
Προσπαθώ να κατανοήσω την τρέχουσα περίοδο. Μπήκαμε στα βαθιά, σε μια νέα περίοδο όπου πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάρρευση των παραδοσιακών σχέσεων ανάμεσα στο υλικό και το άυλο. Αυτό ήταν ένα από τα μεγάλα ερωτήματα των δύο τελευταίων δεκαετιών. Είναι ένα μεγάλο θέμα στη δουλειά μου, η ένταση μεταξύ της υλικής και της άυλης ζωής. Επίσης, βλέπουμε σήμερα μέσα στην τεχνοκρατούμενη εποχή μας ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα που δεν βγάζουν νόημα, μόνο από υλιστική και επιστημονική άποψη, αλλά μπορούν να εξηγηθούν πλέον από μια πνευματική και μυστικιστική πλευρά. Το βλέπουμε με πολύ καίρια έκθεση στην τωρινή καταπληκτική Μπιενάλε της Βενετίας, ειδικά στο κεφάλαιο με τις γυναίκες σουρεαλίστριες. Η νέα οικονομική κατάσταση με τα NFTs, όπου η Τέχνη οδεύει προς ένα νεοφιλελεύθερο μοντέλο σαν και αυτό της Silicon Valley, το οποίο σημαίνει ότι όλοι γίνονται επενδυόμενοι αλλά και ταυτόχρονα επενδυτές, είναι ενδιαφέρον γιατί φέρνει πολλά ζητήματα στο τραπέζι αλλά είναι ταυτόχρονα φοβιστικό.
© Stefanos Tsakiris/ Στέφανος Τσακίρης.
Θεωρείς πως η Ελλάδα παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για τους καλλιτέχνες;
Kαι ναι και όχι. Νομίζω προσφέρει στους καλλιτέχνες μία ποιότητα ζωής σαφώς καλύτερη από άλλες χώρες και λίγο πιο ήρεμη, αν και αυτό αλλάζει λόγω του το αυξανόμενου κόστους ζωής. Αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν πόροι έκτος απο ελάχιστούς φορείς που πραγματικά υποστηρίζουν την καλλιτεχνική σκηνή ισότιμα. Εκτός του οικονομικού μειονεκτήματος, βλέπω επίσης πως οι επιμελητές στην Ελλάδα σχετίζονται και δουλεύουν με τους καλλιτέχνες που έχουν πολύ προσωπικές σχέσεις, που ναι μεν είναι ανθρώπινο και φυσιολογικό, αλλά μέχρις ένα σημείο. Εδώ αυτό γίνεται με τρόπο αυτιστικό, δεν προχωράς με το να είσαι στον ίδιο κύκλο και να μην τολμάς να εξερευνήσεις κάτι λιγότερο οικείο και να αναδείξεις κάτι απρόβλεπτο. Επίσης κάτι πρέπει να γίνει με το Εικαστικό Επιμελητήριο, το οποίο λειτουργεί με κανόνες τριτοκοσμικούς. Έχω την χειρότερη εμπειρία από οτιδήποτε αφορά Ελληνικό Δημόσιο, και η εμπειρία πριν και μετά την αίτηση μου για την εγγραφή, που τελικά δεν την αποδέχτηκαν. Με τι κριτήρια σε δέχονται στο Εικαστικό Επιμελητήριο; Απευθύνθηκα και στο ΥΠΠΟ και στον πρύτανη της ΑΣΚΤ γι αυτό, και κανείς δεν πήρε μια θέση να μου εξηγήσει γιατί το Εικαστικό Επιμελητήριο δεν με δέχτηκε ενώ εργάζομαι 22 χρόνια ως καλλιτέχνης με εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μία αναζήτηση στο Google να κάνουν, βλέπουν τι έχω κάνει. Και δεν έχει συμβεί μόνο με εμένα αλλά με μία πληθώρα καλλιτεχνών που έχουν διεθνή σταδιοδρομία, στους οποίους έχει συμβεί ακριβώς το ίδιο. Αλλά να κλείσω με κάτι θετικό. Αρκετοί καλλιτέχνες στην Αθήνα ιδρύσαμε χώρους ανεξάρτητους για να γεμίσει αυτό το χάσμα με την συνεχιζόμενη αναξιοπιστία στους θεσμούς και την οικονομική δυσκολία που υπάρχει.
Ποια τα σχέδια σου για το άμεσο μέλλον;
Ζω μια μεταβατική περίοδο αλλαγών. Για παράδειγμα προγραμματίζω να ζω τον περισσότερο καιρό στην εξοχή. Το μέρος που θα μένω είναι αρκετά απομακρυσμένο στις παρυφές ενός εθνικού δρυμού κοντά στην Κύμη Ευβοίας. Την τοποθεσία την ανακάλυψα τελείως τυχαία και δεν είχα καμία συγγενική σχέση με την περιοχή, αλλά με το που πήγα είχα μια πολύ μεταφυσική αντίδραση σε αυτό το βουκολικό και ασκητικό τοπίο, βασικά μόνο ωραίες εικόνες σκέφτηκα. Επίσης πρόκειται για ένα τρομερά γόνιμο και εύφορο μέρος. Έχει βουνά και θάλασσα, αρκούδες, γεράκια, αγριογούρουνα, αλεπούδες, φίδια κλπ. Την εμπειρία αυτού του μέρους την περιέγραψα σε μία συνεδρία που είχα με μία παραδοσιακή σαμάνα στην Ν. Κορέα, με την οποία δουλέψαμε για το έργο μου Η Κοινωνία της Νοόσφαιρας. Στην συνεδρία η σαμάνα με συμβούλευσε ένθερμα να ζήσω οπωσδήποτε εκεί γιατί θα είναι ένα πολύ “εύφορο” περιβάλλον για μένα και θα με πάει ένα βήμα παραπέρα και ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη. Ενα μέρος που ίσως να βρεθούν άλλες διασυνδέσεις με εμένα τον ίδιο αλλά και με άλλα όντα. Εκεί νομίζω θα οργανώσω διάφορα δρώμενα εμπλέκοντας και άλλους, projects όπως της Ιντερνετικής Αδελφότητας ή του Πειραματικού Πρωτοκόλλου θα αναδιαμορφωθούν.
Μια ευχή για το μέλλον
Να γίνουμε “true believers” σε κάτι! Ζούμε μια μετέωρη και αμφιταλαντευόμενη κουλτούρα. One idea will win!
TAGS
