Μουσείο της Βίβλου, Ουάσινγκτον (C) Shutterstock Βυζαντινό Ευαγγέλιο που είχε κλαπεί το 1917 βρέθηκε στην Ουάσιγκτον και τώρα παραδίδεται στην Ελλάδα.
Είναι πλέον γεγονός – παρήγορο φυσικά – πως αρκετά μουσεία ανά τον κόσμο αρχίζουν να ξανακοιτάζουν τις συλλογές τους και να επιστρέφουν αντικείμενα ύποπτης προέλευσης εκεί που ανήκουν. Το Μουσείο της Βίβλου στην Ουάσινγκτον επιστρέφει τώρα ένα σπάνιο βυζαντινό χειρόγραφο το οποίο είχε αγοραστεί από τους Christie’s το 2011. Όπως αποδείχθηκε, το Ευαγγέλιο ανήκει στα εκατοντάδες αντικείμενα που κλάπηκαν πριν από 105 χρόνια από την Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης (ή Κοσινίτσας) του νομού Σερρών.
Τον Μάρτιο του 1917 και ενώ η περιοχή βρισκόταν υπό βουλγαρική κατοχή, μια ομάδα Βουλγάρων στρατιωτικών (ντυμένων όπως αναφέρεται με τουρκικές στολές) εισέβαλαν στο μοναστήρι και αφαίρεσαν τα περισσότερα κειμήλια του μοναστηριού καθώς και μεγάλο μέρος της βιβλιοθήκης η οποία αριθμούσε 1.300 τόμους από τους οποίους οι 400 ήταν χειρόγραφες μεμβράνες. Τα κλαπέντα αντικείμενα βρέθηκαν στο Εθνικό Μουσείο της Σόφιας και στο Κέντρο Σλαβοβυζαντινών Σπουδών της βουλγαρικής πρωτεύουσας. Η ελληνική κυβέρνηση, την δεκαετία του 1920, ζήτησε επισήμως την επιστροφή των κλοπιμαίων (πάνω από 1.000 λατρευτικά αντικείμενα, λείψανα, κώδικες κ.ά) αλλά επεστράφησαν μόλις επτά. Είναι γνωστό πως ένα μέρος τους, υπό άγνωστες συνθήκες, κατέληξε σε ιδιωτικές συλλογές και μουσεία της Ευρώπης και της Αμερικής.
Το Μουσείο της Βίβλου αφήνει μια νύξη ότι και άλλα αντικείμενα από της Εικοσιφοινίσσης βρίσκονται πέραν του Ατλαντικού καθώς όπως αναφέρει στην ανακοίνωση του «ελπίζει ότι και άλλες συλλογές στις ΗΠΑ που διαθέτουν επίσης χειρόγραφα από το μοναστήρι θα τα επιστρέψουν οικειοθελώς στο νόμιμο σπίτι τους».
Τα τελευταία χρόνια, το Μουσείο της Βίβλου κάνει μια εκτεταμένη προσπάθεια να διερευνήσει και να ξεκαθαρίσει την προέλευση ολόκληρης της συλλογής του, δεδομένου ότι τα πρώτα εκθέματα που αγόρασαν οι ιδρυτές του (στους οποίους ανήκει η αλυσίδα καταστημάτων τεχνών και χειροτεχνίας Hobby Lobby) ήταν χιλιάδες αντικείμενα ύποπτης προέλευσης από την αρχαία Μεσοποταμία και την Αίγυπτο. Όπως αναφέρει το Art News «η Hobby Lobby πλήρωσε 3 εκατομμύρια δολάρια το 2017 για να διευθετήσει το θέμα με την κυβέρνηση των ΗΠΑ σχετικά με τις αγορές αρχαιοτήτων της, οι οποίες ξεκίνησαν περίπου το 2009» Στις αρχές του 2021, το μουσείο αποκάλυψε ότι είχε επιστρέψει περίπου 5.000 τεχνουργήματα στην αιγυπτιακή κυβέρνηση, μετά από χρόνια συνομιλιών.
Να συμπληρώσουμε ότι η Mονή Εικοσιφοινίσσης ανέκτησε πριν από 6 χρόνια άλλο ένα κειμήλιο, μια χειρόγραφη Καινή Διαθήκη του 9ου αιώνα, η οποία επιστράφηκε από τη Λουθηρανική Σχολή του Σικάγο.
TAGS
