Λίνα Θεοδώρου, Summer, Στην έκθεση «flip flops etcetera» στην Athanasiadou Gallery

Τέχνη στα νησιά: Κυκλάδες

Μια σειρά από ενδιαφέρουσες εκθέσεις και διοργανώσεις σε γκαλερί, ιδρύματα και δημόσιο χώρο μέσα από μια περιήγηση σε επτά νησιά στο κέντρο του Αιγαίου.

Η ετήσια έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο φέτος είναι αφιερωμένη στην Αλεξάνδρα Αθανασιάδη και καλύπτει σχεδόν πέντε δεκαετίες δημιουργίας (έως 2/10). Καθώς ξεδιπλώνεται η πορεία της, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει σταδιακά τις αναφορές που χαρακτηρίζουν το έργο της Αθανασιάδη: την αφαίρεση, το ανθρώπινο σώμα, τα άλογα, την ποίηση του Καβάφη και την κοινή τους αγάπη για το πάντρεμα του αρχαίου με το σύγχρονο.

Αλεξάνδρα Αθανασιάδη «Βιβλία του Καβάφη», Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο

Περνάμε στη Μύκονο και στο Art Festival του Νησιού που στο εικαστικό του τμήμα φιλοξενεί πέντε εγκαταστάσεις. Μετά την «κρητική» εκδοχή μέσα από τα μιτάτα των βοσκών του Ψηλορείτη και τα «μαύρα πανιά» της έκθεσης «Η ΔΕΗ συναντά την Τέχνη», ο «Λαβύρινθος» του Δημήτρη Λάμπρου, ως «White Labyrinth» πλέον μετασχηματίζεται σε φως, με λευκά πανιά, κι εξαϋλώνεται αφήνοντας τους άυλους επίσης στίχους του ποιητή T.S Eliot  από τον «Βράχο»  αποτυπωμένους ως φωτεινά ίχνη στο πλακόστρωτο να μας θυμίζουν: πως δεν πρέπει να χαθεί η Σοφία από τη γνώση, η γνώση μέσα στην άπειρη διαθέσιμη πληροφορία και τελικά να χαθεί η ζωή μέσα στην ίδια τη ζωή. Η εγκατάσταση (σε επιμέλεια Μπίας Παπαδοπούλου) παρουσιάζεται στην πλατεία του Αγίου Αντωνίου κοντά στη Μικρή Βενετία, και θα βρίσκεται εκεί μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.

“White Labyrinth” του Δημήτρη Λάμπρου στη Μύκονο

Ακόμη, στο πλαίσιο του Mykonos Art Festival μπορείτε να δείτε την εγκατάσταση της Μαργαρίτας Πέτροβα «Il etait un petit navire» στην είσοδο του Δημαρχείου, ένα ανθρωπολογικό έργο βασισμένο στο αίσθημα της επιβίωσης μέσα σε δύσκολες συνθήκες, την διαδραστική εγκατάσταση «Φορητά Τοπία» του Άλκη Ουλκέρογλου στον Γιαλό (όπου ο θεατής καλείται να «καδράρει» και να δώσει τίτλο στο τοπίο) καθώς και το «I build the Abyss» του Βασίλη Καβουρίδη όπου η πραγματικότητα ξεπετάγεται μέσα από το κεφάλι του ανθρώπου, της Εύας, του θρυλικού στοιχείου που έχει την ιδιότητα και την μοναδική ικανότητα να γεννά. Τέλος, η  γλυπτική σύνθεση «Σύναξη πουλιών» του Χάρη Κοντοσφύρη που  αποτελεί μια εύληπτη γλυπτική εικόνα που περιγράφει την συνάθροιση πουλιών σε μια γωνιά της πόλης της Μυκόνου. (στα Ματογιάννια)

Επόμενος σταθμός η Σύρος όπου η φετινή χρονιά για την Πινακοθήκη Κυκλάδων στην Ερμούπολη είναι πολύ  δραστήρια. Μία εβδομάδα μετά το κλείσιμο της έκθεσης φωτογραφίας και χειροτεχνίας των Βαγγέλη Κύρη και Anatoli Georgiev από το Ίδρυμα Κομνηνός, στα μέσα Ιουλίου τη σκυτάλη πήρε η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία παρουσιάζει 51 θαλασσογραφίες από τη συλλογή της (έως 10/9). Επίκεντρό τους η θάλασσα και το μεγαλείο της φύσης, το παράκτιο τοπίο και η ανθρώπινη παρουσία ή δραστηριότητα, η θάλασσα σε σχέση με ιστορικά γεγονότα και πολεμικές σκηνές, η ζωή της ελληνικής ναυτοσύνης και των ψαράδων, αλλά και η ζωτική ευχαρίστηση της θαλασσινής εμπειρίας, όπως τις αποτύπωσαν κορυφαίοι θαλασσογράφοι του 19ου αιώνα (Ιωάννης Αλταμούρας, Κωνσταντίνος Βολανάκης, Αιμίλιος Προσαλέντης, Βασίλειος Χατζής), καθώς και ικανοί δημιουργοί του 20ού και 21ου αιώνα (Περικλής Βυζάντιος, Δημήτριος Γαλάνης, Κωνσταντίνος Μαλέας, Μιχαήλ Αξελός, Πάρις Πρέκας, Σωτήρης Σόρογκας κ.ά.).

Αθόρυβα αλλά σταθερά, μία από τις μεγαλύτερες εγχώριες αίθουσες σύγχρονης τέχνης έχει χτίσει μια δυναμική παρουσία από το 2019 στην Πάρο. Ο λόγος για την Athanasiadou Gallery, η οποία παρουσιάζει (έως τον Σεπτέμβριο) το «flip flops etcetera»: μια ομαδική έκθεση με έργα καταξιωμένων Ελλήνων καλλιτεχνών, σε επιμέλεια Μαρίνας Αθανασιάδου, που θίγει με ελαφριά και ενίοτε χιουμοριστική διάθεση καίρια ζητήματα γύρω από την καταστροφή του περιβάλλοντος λόγω της συσσώρευσης πλαστικών. Εφαλτήριο του συγκεκριμένου project στάθηκε το καλλιτεχνικό κίνημα που δημιούργησαν οι γυναίκες της περιοχής του Kiunga Marine National Reserve στο Λαμού της Κένυας, οι οποίες μετατρέπουν τον μεγάλο όγκο από πλαστικές σαγιονάρες που ξεβράζονται στην ακτή τους σε καλλιτεχνικά χειροτεχνήματα, συμβάλλοντας έτσι εμπράκτως στην ανακύκλωση.

Ηλίας Παπαηλιάκης, Αγόρι με μπαλόνι, διαβάζει βιβλίο, 2021, Φωτογραφία: Ellastration

Η έκθεση «Η Ώρα του Μάγου», με νέα έργα του Ηλία Παπαηλιάκη και σε επιμέλεια του Χριστόφορου Μαρίνου, παρουσιάζεται στην πρώην Σχολή Ουρσουλίνων στο κάστρο της Νάξου (έως 18/9). Τα έργα είναι αποτέλεσμα μιας αναζήτησης και προσωπικής πρόκλησης του καλλιτέχνη. Ενδεικτικά του νέου ιδιώματος της ζωγραφικής του Παπαηλιάκη, τα έργα στρέφονται σε μια θεματολογία με βιβλικές αναφορές, η βαρύτητα των οποίων εξισορροπείται από τους παιγνιώδεις τίτλους τους. Η έκθεση περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο πίνακα που έχει ζωγραφίσει μέχρι σήμερα, το Εργαστήριο Παιχνιδιών, που δείχνει μία νέα στροφή του καλλιτέχνη ως προς την κλίμακα. Παράλληλα, παρουσιάζεται το γλυπτό «Έξι Μελέτες για το Κυκλαδικό Στερεό», προϊόν δουλειάς 25 χρόνων! Γλυπτό και ζωγραφικά έργα συνδέονται με τα κυκλαδικά ειδώλια, που φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου.

Με επίκεντρο την περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά της Ίου, πραγματοποιήθηκε φέτος το πρώτο Ios Art Residency, από το σωματείο «Σώστε την Ίο» (Save Ios), υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του εικαστικού Δημήτρη Φουτρή. Με σκοπό την προστασία της παραδοσιακής αιγαιοπελαγίτικης φυσιογνωμίας και του περιβάλλοντος της Ίου, το σωματείο μέσα από το εικαστικό πρόγραμμα επιδιώκει την ανάδειξη των μοναδικών χαρακτηριστικών του νησιού, τη δημιουργία ενός ξεχωριστού και σύγχρονου τρόπου αφήγησης, την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και την αφύπνιση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευαισθησίας των κατοίκων και των επισκεπτών.  Υπό τον τίτλο «Μικρο-ιστορίες ενός ευμετάβλητου τοπίου», το πρώτο πρόγραμμα φιλοξενίας περιελάμβανε τρεις νέους εικαστικούς, τη Δήμητρα Κονδυλάτου, τον Ορέστη Μαυρουδή και τη Φωτεινή Παλπάνα, των οποίων το έργο ασχολείται με έννοιες όπως το περιβάλλον, ο τόπος και οι άνθρωποι. Οι καλλιτέχνες, μετά την παραμονή τους στην Ίο τον περασμένο Απρίλιο, κατά την οποία είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο νησί, να μιλήσουν με τους ντόπιους και να γνωρίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα προβλήματα του τόπου, επανέρχονται τον Αύγουστο με μια έκθεση στη Χώρα της Ίου, όπου παρουσιάζουν τα έργα που δημιούργησαν στο πλαίσιο του προγράμματος  (έως 13/9). Στόχος των έργων είναι η δημόσια συζήτηση σχετικά με την αναγκαιότητα αλλά και τους τρόπους εξασφάλισης της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής βιωσιμότητας του νησιού.

Τέλος, στη Τζιά, το σπίτι και θερινό ατελιέ του Αλέκου Φασιανού στην Ιουλίδα άνοιξε στις αρχές Ιουλίου για το κοινό, σε ένα διήμερο εγκαινίων επιμελημένο από το Athens Design Forum και το Alekos Fassianos Estate, και παραμένει επισκέψιμο για όλο το καλοκαίρι με ραντεβού.

Επίσης να υπενθυμίσουμε ότι η Τήνος με την έντονη εικαστική καλοκαιρινή κίνηση, αποτελεί ένα αφιέρωμα από μόνη της και μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.

 

Το άρθρο βασίστηκε σε κείμενα της Αννίτας Αποστολάκη και του Δημήτρη Σπύρου τα οποία δημοσιεύθηκαν στο τεύχος 8 του The Art Newspaper Greece (Αύγουστος – Σεπτέμβριος ’22)

 

TAGS