Το επιβλητικό «Maman» της Λουίζ Μπουρζουά που βρίσκεται στο ΚΠΙ Σταύρος Νιάρχος δεν μας καλεί μόνο να το θαυμάσουμε αλλά και να δημιουργήσουμε μέσα από αυτό.
Η γιγάντια αράχνη της Λουίζ Μπουρζουά «τοποθετήθηκε» πριν λίγες ημέρες στην Εσπλανάδα του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για μια ελεύθερη στο κοινό έκθεση η οποία θα διαρκέσει μέχρι το φθινόπωρο και είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Οργανισμού ΝΈΟΝ και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Το «Maman» είναι από τα έργα εκείνα που δίνουν πολλές αφορμές για εξερεύνηση όχι μόνο του ίδιου του γλυπτού και της καλλιτέχνιδας αλλά και των δικών μας δυνατοτήτων, δεξιοτήτων αλλά – στην περίπτωση αυτή – και συναισθημάτων.
Με αφορμή λοιπόν την εγκατάσταση του « Maman» στο Κέντρο Πολιτισμού, θα πραγματοποιηθεί το εργαστήριο γλυπτικής «To συναίσθημα ως εργαλείο για έργα μεγάλης κλίμακας» που θέτει στο επίκεντρό του τη μεγάλη κλίμακα και το πώς αυτή συσχετίζεται με το συναίσθημα και το σώμα μας.
Στο έργο της Μπουρζουά τα συναισθήματα παίρνουν υλική μορφή ενώ ταυτόχρονα παραπέμπουν σε σώματα ανθρώπινα και μη. Τα γλυπτά της αποζητούν μια συναισθηματική αλλά και σωματική αντίδραση από το θεατή ενώ η ίδια η Μπουρζουά αναφέρεται στο έργο της ως ένα μέσο για να αντιμετωπίσει τις δικές της προσωπικές εμπειρίες. Οι αράχνες, πιο συγκεκριμένα, καθώς μεταβάλλονται σε μέγεθος μέσα στα χρόνια λειτουργούν ως αυτόνομα γλυπτά αλλά και ως μακέτες προεργασίας του μεγάλης κλίμακας έργου Maman. Τα έργα απεικονίζονται σε σχέση με το σώμα του θεατή, άλλοτε ως μικρά γλυπτά στο μέγεθος μιας καρφίτσας, άλλοτε σε κλίμακα σχεδόν ανθρώπινη και εν τέλει σε συνθέσεις που καταλαμβάνουν ολόκληρα δωμάτια ή δημόσιους χώρους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα συναισθήματα που το έργο μορφοποιεί υπερβαίνουν το σώμα καταλαμβάνοντας τον χώρο γύρω από αυτό.
Βλέπουμε λοιπόν μέσα από το έργο της Bourgeois την ιδιότητα της μεγάλης κλίμακας γλυπτικής να περιβάλει τον θεατή και να τον προκαλεί να βιώσει σωματικά συναισθήματα πολλές φορές απωθημένα: οικειότητα, φόβο, συγγένεια, απομόνωση, επιθυμία. Τα γλυπτά της Bourgeois μας διδάσκουν κάτι πολύτιμο: ότι τα συναισθήματα παραμένουν, μας περιβάλλουν και παρότι ενίοτε δύσκολο να διατυπωθούν με λόγια μπορούν να διατυπωθούν ως μορφές.
Στο εργαστήριο οι παραπάνω ιδέες υλοποιούνται μέσα από τη μέθοδο της γλυπτικής μακέτας ως ένα πειραματικό εργαλείο έκφρασης της φόρμας και ταυτόχρονα μελέτης της μεγάλης κλίμακας. Η Bourgeois καταλήγει στο έργο Maman σταδιακά, μέσω μιας διαδικασίας αναμέτρησης με το σώμα και το χώρο. Στο εργαστήριο οι συμμετέχοντες καλούνται να ερευνήσουν τα δικά τους συναισθήματα μέσα από συνθέσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως μικρά γλυπτά ή προπλάσματα για μεγάλα έργα. Στόχος του εργαστηρίου είναι η κατανόηση βασικών αρχών της μεγάλης κλίμακας μέσω μιας βιωματικής εμπειρίας.
Πάνω σε αυτό το νήμα το εργαστήριο θα εστιάσει σε ένα συναίσθημα ανά συνάντηση προκειμένου να εξετάσει τόσο τον ίδιο τον ψυχισμό της Bourgeois όσο και αυτόν των συμμετεχόντων σε διάλογο με τα έργα που θα παραχθούν. Φόβος, Προσμονή, Στοργή, Μοναξιά και Επιθυμία είναι μια σειρά συναισθημάτων που μέσω της γλυπτικής προσέγγισης θα λάβουν μορφή ως αντικείμενα. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου θα αναλυθούν επίσης βασικές αρχές της γλυπτικής μεγάλης κλίμακας προκειμένου να γίνει κατανοητό το πώς ένα αντικείμενο μπορεί να λειτουργήσει ως μικρό γλυπτό αλλά ταυτόχρονα και ως μακέτα για ένα έργο στο δημόσιο χώρο. Οι συμμετέχοντες θα πειραματιστούν με διάφορα υλικά, απλά και ευμετάβλητα, όπως το ύφασμα και ο πηλός που θα συνδυαστούν με found objects για την δημιουργία γλυπτικών συνθέσεων. Οι συμμετέχοντες μπορούν επίσης να φέρουν δικά τους αντικείμενα που θα ήθελαν να ενσωματώσουν στο συναίσθημα-έργο που δουλεύουν.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του εργαστηρίου, το οποίο θα γίνει στις 13/4, 4 και 8/5,1 και15/6, είναι της εικαστικού Στεφανίας Στρούζα.
Εργαστήρια για παιδιά
Παράλληλα, στο εργαστήριο γλυπτικής για παιδιά 7 έως 10 ετών «Φτιάξε γλυπτά με τον τρόπο της Μπουρζουά», θα επιχειρηθεί να ξετυλιχθεί το κουβάρι της καλλιτεχνικής ζωής της Μπουρζουά και τα παιδιά θα φτιάξουν τα δικά τους έργα εμπνευσμένα από το ευρύτερο έργο της, με το «Maman» να αποτελεί πάντα την αφετηρία σε καθε εργαστήριο αφού το στοιχείο της αράχνης απασχόλησε την καλλιτέχνη για περίπου 50 χρόνια. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα γνωρίσουν τις διαφορετικές δημιουργικές της περιόδους μέσα από εικόνες και σχέδια, τα διαφορετικά υλικά που χρησιμοποιούσε αλλά και τους συμβολισμούς που επέλεγε με βάση τα βιώματα της παιδικής της ηλικίας. Το εργαστήριο, του οποίου τον σχεδιασμό και την υλοποίηση, έχει ο εικαστικός Βασίλης Γεροδήμος, θα διεξαχθεί τις Κυριακές 10/4, 8/5, 12/6 στις 11 το πρωί και έχουν δίωρη διάρκεια.
Τέλος, στο εργαστήριο σχεδίου «Μάντεψε με τι μοιάζει» τα παιδιά 8 έως 12 ετών θα μπούν για λίγο στη θέση ενός μικρού ζώου, ή ενός εντόμου όπως η αράχνη της Λουίζ Μπουρζουά. Κάθε πλάσμα έχει μια όψη, μια μορφή και μια δεξιότητα για να επιβιώσει. Έτσι, και η μορφή της αράχνης και η δεξιότητά της να πλέκει τον ιστό- που μπορεί να μας τρομάζει στην αρχή- τελικά αποτελούν φροντίδα για επιβίωση.
Αν παρατηρήσουμε λίγο πιο προσεκτικά την αράχνη, τι βλέπουμε; Ο χώρος κάτω από το γλυπτό, το σχήμα του, μοιάζει με μια φωλιά ανάποδα. Ή ίσως με ένα καταφύγιο; Τα λεπτά πόδια της αγκαλιάζουν, προστατεύουν και δημιουργούν έναν ασφαλή χώρο. Η φύση ολόκληρη είναι το μεγάλο καταφύγιο που μας εξασφαλίζει την ασφαλή διαβίωση. Όχι μόνο τη δική μας, αλλά και όλων των πλασμάτων της. Η φύση είναι ένα ασφαλές καταφύγιο που μοιραζόμαστε με ζώα και φυτά.
Σε αυτό το εργαστήριο σχεδίου και παρατήρησης θα αντληθεί έμπνευση από τη φύση και το έργο «Maman», καθώς και από σειρές σχεδίων/χαρακτικών της καλλιτέχνιδος που ανήκουν στη συλλογή του MoMA. Έχοντας ως εργαλεία φυσικά υλικά (κλαδιά, πέτρες), χαρτί και ξυλομπογιές, τα παιδιά θα φτιάξουν μορφές και σχέδια και θα τα αποτυπώσουν στο χαρτί.
Στόχος του εργαστηρίου είναι η εξοικείωση με τη μορφή της αράχνης που σταδιακά θα οδηγήσει στη διερεύνηση της σχέσης μας με τη φύση (ζωικό/φυτικό βασίλειο) και τη θέση μας μέσα σε αυτήν.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του εργαστηρίου (που θα γίνει στις 16/4, 7 και 21 /5 και 4.6) είναι της εικαστικού, αρχιτέκτονος και εκπαιδευτικού της Τέχνης, Αντιγόνης Μιχαλακοπούλου.
Για όλα τα εργαστήρια η είσοδος είναι ελεύθερη αλλά με ηλεκτρονική προεγγραφή καθώς υπάρχει περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων