«Οθέλλος» του Βέρντι σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Ουίλσον © Lucie Jansch Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος γιορτάζει τα πέμπτα του γενέθλια και εμείς θυμόμαστε μερικούς από τους λόγους για τους οποίους κατεβήκαμε τα τελευταία χρόνια στο Δέλτα του Φαλήρου.
Στις 23 Φεβρουαρίου συμπληρώνονται 5 χρόνια από την τελετή παράδοσης του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Ελληνική Πολιτεία, μια επέτειος που θα γιορταστεί αναλόγως με παραστάσεις, θεάματα, εγκαταστάσεις, πυροτεχνήματα, παρελάσεις κρουστών και άλλες δράσεις. Από το 2017 λοιπόν, σε αυτόν τον ανοιχτό σε όλον τον κόσμο δημόσιο χώρο, ο οποίος περιλαμβάνει την Εθνική Βιβλιοθήκη, την Εθνική Λυρική Σκηνή και ένα εντυπωσιακό Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, είδαμε αγώνες σκαφών στο κανάλι, είδαμε θερινό σινεμά στο ξέφωτο, παίξαμε με τα υπαίθρια κρουστά, το επισκεφθήκαμε με τα παιδιά μας για να παίξουν στα σιντριβάνια και τις παιδικές χαρές, κάναμε γιόγκα, φορέσαμε παγοπέδιλα ή απλώς κάναμε βόλτες και χαλαρώσαμε στο γρασίδι.
Πάνω απ’ όλα όμως βρεθήκαμε εκεί για να απολαύσουμε κορυφαίες πολιτιστικές εκδηλώσεις κάθε μορφής. Μετά από πέντε χρόνια και εκατοντάδες καλλιτεχνικά γεγονότα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιλεχθούν τα highlights αυτής της πορείας, και είναι προφανές ότι ο καθένας από εμάς έχει τις δικές του αγαπημένες στιγμές. Πολύ δύσκολα λοιπόν ξεχωρίσαμε έντεκα από αυτές, τις οποίες είμαστε σίγουροι πως κάποιος που τις έζησε, τις σκέφτεται και μοιράζεται με χαμόγελο ικανοποίησης το «ναι, ήμουν εκεί».
Που ήμασταν λοιπόν; Κατ’ αρχάς σε πρωτότυπες εκδηλώσεις λόγου όπως τον Ιανουάριο του 2018, όταν το εμβληματικό δίδυμο της σύγχρονης τέχνης, Gilbert & George, ήρθε στον Φάρο σε μία αντισυμβατική ανοιχτή συζήτηση, με συντονιστή το συγγραφέα Michael Bracewell.
Ólafur Arnalds στο ΚΠΙΣΝ, φωτό Μαρίζα Καψαμπέλη
Εννοείται βέβαια ότι ακούσαμε πολύ μουσική. Οι συναυλίες, είτε στις αίθουσες της Λυρικής Σκηνής είτε στο ξέφωτο ήταν άφθονες και με θαυμαστή ποικιλία ειδών και τάσεων. Τον Μάιο του 2019 απολαύσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ, ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της σύγχρονης μουσικής, τον Ισλανδό συνθέτη Ólafur Arnalds, σε μια ονειρική συναυλία, οι (δωρεάν) ηλεκτρονικές προκρατήσεις για την οποία εξαντλήθηκαν σε λίγα λεπτά. Τον Ιούλιο του 2019, ο Grandmaster Flash, το διεθνές πρόσωπο του hip-hop και του turntablism ανά τον πλανήτη, ο καλλιτέχνης που πρωτοδίδαξε την τέχνη του mixing ξεσήκωσε ένα ενθουσιώδες κοινό στο ξέφωτο του πάρκου ενώ δυο μήνες αργότερα, στον ίδιο χώρο, η Λένα Πλάτωνος γεφύρωσε το χθες με το σήμερα σε ένα live γεμάτο μαγεία και συγκίνηση, αναβιώνοντας κομμάτια από τα πρωτοποριακά άλμπουμ της των ‘80’ς και παρουσιάζοντας νέα έργα.
Την άνοιξη του 2018 το εμβληματικό μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού «Ζ» έγινε όπερα μετά από παραγγελία της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον διακεκριμένο Έλληνα συνθέτη Μηνά Μπορμπουδάκη, με μια από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας, να «εντάσσεται» για πρώτη φορά στο λυρικό ρεπερτόριο. Το λιμπρέτο της όπερας «Ζ» έγραψε ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης ενώ η σκηνοθεσία ήταν της Κατερίνας Ευαγγελάτου. Μια ιστορική στιγμή για την Ε.Λ.Σ. και ένας μεγάλος προσωπικός θρίαμβος για τη Φανί Αρντάν (η οποία υπέγραψε την πρώτη οπερατική της σκηνοθεσία), ήταν η «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ», το αριστούργημα του Σοστακόβιτς, που παρουσιάστηκε για πέντε παραστάσεις τον Μάιο του 2019 στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος. Τον Ιανουάριο του 2020, κάνοντας άλλο ένα σημαντικό βήμα στη διεύρυνση του ρεπερτορίου και στην εξωστρέφεια της, η Ε.Λ.Σ. παρουσίασε τον «Βότσεκ» του Άλμπαν Μπεργκ σε σκηνοθεσία Ολιβιέ Πυ, διεύθυνση ορχήστρας του Βασίλη Χριστόπουλου και τον Τάση Χριστογιαννόπουλο στον ομώνυμο ρόλο.
Είδαμε και μπαλέτο όμως, και θα κάνουμε μια στάση στο Νοέμβριο του 2019, όταν το Μπαλέτο της ΕΛΣ παρουσίασε σε μια ενιαία παράσταση με τίτλο «Χορός με τη σκιά μου» τέσσερα εμβληματικά έργα του Μάνου Χατζιδάκι, τον «Κύκλο του C.N.S»., τον «Καπετάν Μιχάλη», το «Καταραμένο φίδ騻 και το «Χαμόγελο της Τζοκόντας», χορογραφημένα από τον Κωνσταντίνο Ρήγο, ο οποίος άνοιξε «μάτια-παράθυρα στον κόσμο που ζούμε ή σε αυτόν που ζει μέσα στη φαντασία μας».
KΠΙΣΝ “Προμηθέας Δεσμώτης” Φωτό Μαριλένα Σταφυλίδου
Τον Φεβρουάριο του 2021, παρουσιάστηκε ένα έργο που συνομίλησε με την χρονική στιγμή και τις ιδιαιτερότητες της ζωής μας σε συνθήκη πανδημίας. Η δημιουργία του συνθέτη Δημήτρη Καμαρωτού «Προμηθέας Δεσμώτης» ήταν μια πρόταση μικτού θεάματος, προορισμένου να κινηματογραφείται και να αναμεταδίδεται ζωντανά, και μάλιστα για σειρά παραστάσεων. Ούτε κινηματογραφική ταινία, ούτε βιντεοσκοπημένη καταγραφή παράστασης, αλλά ένα ζωντανό θέαμα, στημένο εξαρχής για να φτάσει στο κοινό μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης, ο «Προμηθέας» μεταδόθηκε μέσω live streaming στην ιστοσελίδα του ΚΠΙΣΝ, στη σελίδα του στο Facebook και στο κανάλι του στο YouTube.
Πριν από λίγο καιρό, τον Σεπτέμβριο του 2021, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Θόλου, ανέβηκε το υπαρξιακό, ερωτικό, ψυχολογικό και οντολογικό θρίλερ του πολυβραβευμένου Νορβηγού συγγραφέα Γιον Φόσσε, «Κάποιος θα έρθει» σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, μια παράσταση που επιδοκίμασε και ο ίδιος ο συγγραφέας του έργου, στο οποίο συνυπάρχουν ισότιμα ποίηση, κωμωδία, δράμα, σασπένς και γκροτέσκο.
Και βέβαια, τα εικαστικά. Στη διάρκεια αυτών των πέντε χρόνων είδαμε πολύ σημαντικές εκθέσεις, όπως αυτήν με έργα του Γιώργου Ζογγολόπουλου, το 2019 ή τα «περιγράμματα» και οι «πύλες» του Γιώργου Ξένου πέρυσι από τις αρχές του χρόνου ως τον Μάιο. Θα σταθούμε όμως σε αυτήν που έγινε το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2021, όταν όλοι οι εξωτερικοί (και όχι μόνο) χώροι του ΚΠΙΣΝ φιλοξένησαν μια από τις μεγαλύτερες εκθέσεις με έργα του Takis σε δημόσιο χώρο με 46 αντιπροσωπευτικά του μεγάλου Έλληνα καλλιτέχνη Η έκθεση «Takis: Κόσμος σε Κίνηση», πραγματοποιήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος σε συνεργασία με το Ίδρυμα Takis – Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (ΚΕΤΕ).
Οι εορτασμοί για τα 5 χρόνια
Με αφορμή τη συμπλήρωση 5 χρόνων από την παράδοσή του στην Ελληνική Πολιτεία ως δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) παρουσιάζει ένα πλήθος εορταστικών εκδηλώσεων και δράσεων κατά τη διάρκεια 5 ημερών (19 έως 23 Φεβρουαρίου) με την καλλιτεχνική συνεργασία του Κωνσταντίνου Ρήγου. Η μεγάλη γιορτή του ΚΠΙΣΝ, στην οποία συμμετέχει και η Εθνική Λυρική Σκηνή με τις παραστάσεις Οθέλλος του Βέρντι σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Ουίλσον και Φτηνά Τσιγάρα (των Παναγιώτη Καλαντζόπουλου και Ρένου Χαραλαμπίδη) και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος με μια σειρά εκθέσεων, θα κορυφωθεί με μια φαντασμαγορική έκπληξη στην Αγορά, την Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου. Επίσης, δύο έργα του Takis, τo Télésculpture και το Μαγνητικό Ανάγλυφο έρχονται για λίγες μόνο μέρες στην Υποδοχή του ΚΠΙΣΝ για την επέτειο των 5 χρόνων
Θα ακούσουμε επίσης συναυλίες από το Γιώργος Κοντραφούρης Baby Trio και το Σωκράτης Σινόπουλος Quartet ενώ οι Gandini Juggling μετά την μεγάλη επιτυχία του «Smashed» που παρουσιάστηκε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος το 2019, επιστρέφουν στο ΚΠΙΣΝ για δύο συναρπαστικές υβριδικές παραστάσεις τσίρκου και σύγχρονου χορού.
5 χρόνια ΚΠΙΣΝ Gandini Juggling. Photography by AshASH
Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) παρουσιάζει τέσσερις εκθέσεις, δίνοντας το στίγμα της στον προγραμματισμό των επετειακών εκδηλώσεων: στο αίθριο του 4ου ορόφου, η έκθεση «Τα τυπογραφεία της Ελληνικής Επανάστασης» αναδεικνύει τον ρόλο που διαδραματίζει η τυπογραφία στα κρίσιμα χρόνια του Αγώνα, ενώ η έκθεση «Η επιρροή του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού στη διαμόρφωση του νέου Ελληνικού Κράτους» διερευνά τον τρόπο με τον οποίο συνομιλούν εμβληματικά έργα του Ευρωπαϊκού και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Στον 2ο όροφο της ΕΒΕ, η έκθεση ζωγραφικής του Μιχάλη Μαδένη «Οι εξόριστοι» παρουσιάζει μία σειρά πορτρέτων των τροφίμων ενός ψυχιατρείου που αποκαλύπτουν το δράμα της ψυχικής νόσου και η έκθεση της Monumenta «Ιχνηλατώντας την ανθρώπινη παρουσία και ζωή» στο ισόγειο έχει ως θέμα την ιστορία του χώρου όπου οικοδομήθηκε το ΚΠΙΣΝ, από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Τέλος, με αφορμή την επέτειο, το ΚΠΙΣΝ διοργανώνει στις 19 Φεβρουαρίου, μια συζήτηση, ανοιχτή για το κοινό, με θέμα το ΚΠΙΣΝ ως πρότυπο δημοσίου χώρου και σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Στη συζήτηση θα συμμετάσχει ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), Ανδρέας Δρακόπουλος, η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ Έλλη Ανδριοπούλου, και έχουν προσκληθεί να λάβουν μέρος οι πρώην Πρωθυπουργοί της χώρας, από τη σύλληψη της ιδέας για τη δημιουργία του ΚΠΙΣΝ έως και σήμερα. Επίσης προγραμματίζεται μία ανοιχτή συζήτηση (στις 23/2) με θέμα τις καινοτομίες στον σχεδιασμό και την κατασκευή του ΚΠΙΣΝ με ομιλητές ανθρώπους που εργάστηκαν για την ολοκλήρωση αυτού του τόσο σπουδαίου έργου. Την εκδήλωση θα πλαισιώσουν workshops αλλά και ένα speed mentoring session, με στόχο την ενδυνάμωση της νέας γενιάς και την ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων της.
Τέλος, θα θαυμάσουμε μια νέα χορογραφία στα Σιντριβάνια, ένα θεαματικό show πυροτεχνημάτων, συναυλίες, events και απρόσμενα happenings, παραστάσεις χορού, εκθέσεις, πάνελς συζητήσεων, καλλιτεχνικά εργαστήρια για παιδιά, roller skates shows, παρελάσεις κρουστών, αγώνες κανόε καγιάκ και τηλεκατευθυνόμενης ιστιοπλοΐας στο Κανάλι, ψυχαγωγικές δράσεις για οικογένειες, αγώνες σκάκι, ποδόσφαιρο 5Χ5 στο Ξέφωτο, προγράμματα για σχολεία, και πολλές ακόμη εορταστικές εκδηλώσεις,
TAGS
