Σε αντίθεση με το καλοκαίρι, όπου οι γκαλερί κάνουν αισθητή την παρουσία τους σε νησιά και λοιπούς τουριστικούς προορισμούς, τον χειμώνα η εικαστική κίνηση της περιφέρειας, μιλώντας πάντα για την ιδιωτική πρωτοβουλία, περιορίζεται σε λίγους «ηρωικούς», ρομαντικούς αλλά επίμονους φιλότεχνους. Μιλήσαμε με τρεις θεσσαλικές και μια πατρινή γκαλερί και μοιραστήκαμε σχέδια και αγωνίες για τη σεζόν που έρχεται.
Είναι αλήθεια ότι η υδροκεφαλία που χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό τις πολιτιστικές δράσεις στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια δείχνει να υποχωρεί, ειδικά όταν μιλάμε για θέατρο, σινεμά και μουσική. Στον τομέα των εικαστικών τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και κάπως ανησυχητικά θα λέγαμε. Η Αθήνα σε συντριπτικό ποσοστό και η Θεσσαλονίκη σε αρκετά μικρότερο, μοιράζονται την πίτα των χώρων τέχνης και των εκθέσεων. Και από εκεί και πέρα, το χάος; Όχι, ακριβώς. Υπάρχουν «γαλατικά χωριά» μακριά από τα δυο μεγάλα αστικά κέντρα που αντιστέκονται, οραματίζονται και δημιουργούν. Ας γνωρίσουμε τέσσερα από αυτά.
Η CASK Gallery ιδρύθηκε στη Λάρισα το 2014, από τον ζωγράφο Νίκο Σαμαρά και από το 2016 διευθύνεται από τον γιο του Γιώργο Αλέξανδρο Σαμαρά. Το εκθεσιακό της στίγμα προσπαθεί σταθερά να σκιαγραφεί και να αφουγκράζεται τις τάσεις της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας.
«Η CASK, όπως και άλλες δομές ή φορείς, όπως η Δημοτική Πινακοθήκη ή το Θεσσαλικό Θέατρο, συνυπάρχοντας ή αλληλεπιδρώντας άλλες φορές» μας λέει ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς «προβάλουν την καλλιτεχνική δημιουργία, σε τοπικό, εθνικό ή και διεθνές επίπεδο, φέρνουν κοντά διαφορετικές καλλιτεχνικές πρακτικές, δημιουργώντας συνθήκες για μια διαδικασία αμφίδρομης ώσμωσης, η οποία προκύπτει ιδιαίτερα σημαντική για την τόνωση της τοπικής καλλιτεχνικής σκηνής». Σχετικά με το δίλημμα των φυσικών ή ψηφιακών εκθέσεων, ο Γ. Αλ. Σαμαράς έχει ξεκάθαρη θέση: «Φιλοσοφία της CASK – της οποίας η αναγνωρισιμότητα και η προβολή εκτός των ορίων της Λάρισας, οφείλεται και στις οδούς επικοινωνίας που της προσφέρουν τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης – παραμένει πως η καλλιτεχνική δημιουργία, το έργο του καλλιτέχνη, παίρνει ζωή όταν βιώνεται από την εκ του σύνεγγυς επαφή με το κοινό. (…) Στόχος μας είναι να παρουσιάζουμε την καλλιτεχνική δημιουργία, κάνοντας χρήση των μέσων για τα οποία δημιουργήθηκε. Αυτό, δεδομένων των δυσκολιών που μας επιβάλλει η πανδημία, επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο πρόγραμμα της γκαλερί. Στοχεύουμε σε λιγότερες εκθέσεις, με μεγαλύτερη διάρκεια, οι διευρυμένοι χρόνοι των οποίων θα μπορούν να δώσουν στο κοινό μας την ευκαιρία να τις επισκεφθούν, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν» .

Η Alma Gallery στην Art Market Budapest 2021: Έργο του Μιχάλη Κιούση.
Η Alma Gallery που λειτουργεί στην καρδιά των Τρικάλων από το 2011 (με ιδιαίτερα πλούσιο «εκθεσιολόγιο» – Σάμιο, Χάρο, Αντωνόπουλο, Κοκκινίδη κ.ά), έχει την ιδιαιτερότητα να διαθέτει τα τελευταία 6 χρόνια και ένα αδελφάκι στην πρωτεύουσα, την Alma του Κολωνακίου, που αυτή την εποχή φιλοξενεί την έκθεση του Ολλανδού Pat Andrea και της –επίσης καλλιτεχνικής – οικογένειας του. Και ακολουθεί ένα πρόγραμμα σημαντικών εκθέσεων. Και στα Τρίκαλα όμως ετοιμάζεται κάτι μεγάλο. «Σε συνεπιμέλειεα Ίριδας Κρητικού και Νίκου Βατόπουλου θα εγκαινιάσουμε μέσα στον Δεκέμβρη την έκθεση “Τα του Κάμπου”» μας λέει η Μαρία Αλμπάνη, ιδιοκτήτρια της Alma. «Όλοι οι εικαστικοί της γκαλερί μας έχουν κληθεί να δουλέψουν πάνω σε αυτό το πρότζεκτ.
Όσον αφορά στη νέα σεζόν η Μαρία Αλμπάνη δηλώνει αισιόδοξη: «Έχουμε ένα πλούσιο πρόγραμμα και ελπίζω να το πραγματοποιήσουμε, δεν σκέφτομαι καθόλου αρνητικά σε ότι αφορά την πανδημία και δεν θέλω να πιστεύω ότι θα πάμε πάλι πίσω. Ο φιλότεχνος κόσμος επισκέπτεται τις γκαλερί με όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, το έχουμε πλέον συνηθίσει, παρευρίσκεται στα εγκαίνια και η ανάγκη συνύπαρξης αυτή τη στιγμή είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Ελπίζουμε ότι τα καλύτερα έρχονται». Χαρακτηριστικό της εξωστρέφειας της Alma είναι και η συμμετοχή της στην Art Budapest 2021 αυτή την εβδομάδα (7 – 10 Οκτωβρίου) με πέντε καλλιτέχνες.

Έργο της Κατερίνας Κασσαβέτη (Χώρος Τέχνης δ.)
Επόμενη στάση ο Βόλος, μια πόλη που όπως μας λέει ο Θανάσης Δουλκέρογλου, ιδιοκτήτης του Χώρου Τέχνης δ. «είναι πόλη με βαθιά παράδοση στον πολιτισμό. Είναι γνωστή η αγάπη των Βολιωτών για το θέατρο και τα εικαστικά, τη μουσική και τον κινηματογράφο και το βιβλίο. Όσον αφορά τα εικαστικά λειτουργούν χώροι και δομές του Δήμου Βόλου ενώ ο Χώρος Τέχνης δ. είναι η μοναδική ιδιωτική γκαλερί αποδεικνύοντας τη δυσκολία ύπαρξης και επιβίωσης ανάλογων χώρων»
Ο Χώρος Τέχνης δ. δημιουργήθηκε πριν από έξι χρόνια και προσδοκά να λειτουργεί ως γέφυρα δύο πόλων : των δημιουργών και των φιλότεχνων. Επιθυμεί, όπως τονίζει ο Θανάσης Δουλκέρογλου «να είναι το σημείο συνάντησης όπου λειτουργούν οι αισθήσεις και εγείρονται αισθήματα που η τέχνη και τα έργα της μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους Είναι εντυπωσιακό να αναλογιστεί κανείς πως ένα έργο τέχνης μπορεί και γίνεται κοινός τόπος αναφοράς και σκέψης ως αφορμή για την αναζήτηση ενός άλλου δρόμου που οδηγεί στην ανάταση ψυχής και σκέψης, δράσης και εξέλιξης».
Ο Χώρος Τέχνης δ. εκτός από το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που η πανδημία επέβαλε απόλυτη παύση, δεν σταμάτησε να λειτουργεί τηρώντας πιστά και θαρρετά το πρόγραμμα του. Ένα πρόγραμμα που για τη φετινή περίοδο ξεκινάει σήμερα 6 Οκτωβρίου με τα εγκαίνια της έκθεσης «Becoming» της Κατερίνας Κασσαβέτη. «Ως προς το θέμα της πανδημίας» μας λέει ο κος Δουλκέρογλου «είμαστε πάντα αισιόδοξοι και πιστεύουμε ότι η νέα σεζόν θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη και – ακολουθώντας τις οδηγίες των ειδικών – θα εξελιχθεί θετικά για όλους μας».
Κατεβαίνοντας στη Πάτρα, συναντάμε την Λιάνα Ζωζά και την Cube Gallery, έναν χώρο που έχει στόχο «να προτείνει και να παρουσιάζει τόσο καθιερωμένους, όσο και ανερχόμενους καλλιτέχνες, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και όλα τα είδη της σύγχρονης τέχνης».
«Αν και η Πάτρα είναι η τρίτη μεγαλύτερη, σε πληθυσμό, πόλη στην Ελλάδα ενώ παράλληλα διαθέτει ένα σημαντικό λιμάνι που τη συνδέει με την Ιταλία και κατ’ επέκταση με την Ευρώπη» λέει η Λιάνα Ζωζά «θα έλεγα πως δεν υπάρχει ιδιαίτερη ανάπτυξη, αλλά και εξοικείωση, στο κομμάτι που λέγεται σύγχρονη τέχνη. Οι χώροι τέχνης και κυρίως οι γκαλερί είναι δυσεύρετες, σε αντίθεση με χώρους που φιλοξενούν θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις. Δεν υπάρχουν όμως και σημαντικοί δημόσιοι χώροι που θα μπορούσαν μέσα από τη φιλοξενία εκθέσεων, να εκπαιδεύσουν το φιλότεχνο κοινό. Ξεκινώντας τη λειτουργία της γκαλερί μου, δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου, μόνο την τοπική καλλιτεχνική σκηνή, ούτε μόνο την τοπική αγορά της τέχνης. Είχα πάντα σαν όραμα, τη διεθνή παρουσία στο χώρο της τέχνης και για το λόγο αυτό, η Cube λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα και τους κανόνες που ισχύουν για όλες τις γκαλερί που δραστηριοποιούνται στον τομέα της σύγχρονης τέχνης, ανά τον κόσμο».
Όσον αφορά στην σεζόν που μόλις ξεκίνησε η Λιάνα Ζωζά είναι συγκρατημένα αισιόδοξη: «Πιστεύω, πως ο χώρος της τέχνης έχει πληγωθεί βαθιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα πολύμηνα lockdowns, κράτησαν κλειστά, από τα μεγαλύτερα μουσεία μέχρι τις μικρότερες γκαλερί, με αποτέλεσμα η αγορά της τέχνης να συρρικνωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τα μηνύματα που έρχονται τους τελευταίους μήνες είναι ενθαρρυντικά και αισιόδοξα και ελπίζω σύντομα να αισθανθούμε την ελευθερία που πάντα υπήρχε μέσα από την τέχνη».
Στις 8 Οκτωβρίου στην Cube Gallery γίνονται τα εγκαίνια της έκθεσης του Ανδρέα Νικολάου με τίτλο «In No Time».