Η Μεγάλη Βρετανία ζητά, επτά μήνες ύστερα από απόφαση της UNESCO, συνάντηση υπουργών Πολιτισμού για την επιστροφή των Παρθενώνειων Γλυπτών
Η αρχαία ρήση που αποδίδεται στον Λαοκόοντα, «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας» (να φοβάσαι τους Δαναούς- Έλληνες- ακόμη και όταν φέρνουν δώρα» ισχύει απολύτως για την περίπτωση των γλυπτών του Παρθενώνα. Μόνο που αυτή τη φορά δεν πρωταγωνιστούν στην αμφιλεγόμενη προσφορά οι Έλληνες, αλλά οι Βρετανοί. Το παρασκήνιο είναι πλούσιο ως προς την κίνηση που έκανε η Μεγάλη Βρετανία, ζητώντας συνάντηση της Ελληνίδας υπουργού Λίνας Μενδώνη με τον Βρετανό ομόλογό της, Λόρδο Πάρκινσον.
Πλούσια είναι και η προϊστορία του ζητήματος, χωρίς τη γνώση της οποίας δεν μπορούμε να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει τώρα. Στην προηγούμενη σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Προώθηση της Επιστροφής Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης ή της Αποκατάστασής της σε περίπτωση Παράνομης Οικειοποίησης (ICPRCP) που έγινε με τηλεδιάσκεψη στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2021, η επιτροπή, η οποία ανήκει στην UNESCO, έκανε ένα βήμα υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων. Δεν εξέδωσε μόνο την καθιερωμένη «σύσταση» προς τις δύο χώρες να κάνουν διάλογο επί του θέματος, αλλά, εξέδωσε και ειδική απόφαση, η οποία είναι σημαντικότερη από τις συστάσεις.
Με την απόφαση αυτή, το Ηνωμένο Βασίλειο πιέστηκε να κάνει κάτι δραστικότερο από τις καθιερωμένες συναντήσεις των ειδικών, που γίνονται εδώ και χρόνια, αλλά δεν αποδίδουν ιδιαίτερα. Η χώρα μας έχει θέσει το θέμα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα ήδη από το 1984 και σε κάθε νέα σύνοδό της η επιτροπή ζητά τη συνέχιση του διαλόγου, με τη διαμεσολάβηση του εκάστοτε γενικού διευθυντή της UNESCO.
Λίγον καιρό μετά, ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε στον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον το θέμα της επιστροφής. Η απάντηση της Μεγάλης Βρετανίας, ήταν η ίδια με αυτή που δίνεται πάντοτε. Ότι τα γλυπτά ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο, ότι αυτό δεν νομιμοποιείται να επιστρέψει οτιδήποτε από τις συλλογές του και ότι ο Ελγιν τα απέκτησε νόμιμα (!)
Λίγες μέρες πριν από την έναρξη της νέας συνόδου της ICPRCP, στις 18 Απριλίου, η Μεγάλη Βρετανία, προφανώς σε κίνηση τακτικισμού, για να μη φανεί πως δεν έκανε τίποτα γι’ αυτό το θέμα σε σχέση με την απόφαση της προηγούμενης, απέστειλε επιστολή ζητώντας συνάντηση της Ελληνίδας υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη με τον Βρετανό ομόλογό της Λόρδο Πάρκινσον εν ευθέτω χρόνω. Το υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας αποδέχτηκε την πρόσκληση.
Αν δεν υπήρχε το παρασκήνιο και η άκαμπτη στάση του Ηνωμένου Βασιλείου, ίσως τα νέα να γίνονταν δεκτά με ιδιαίτερη χαρά. Όμως, τι νόημα θα έχει μια συζήτηση η οποία θα κινηθεί στο ίδιο πλαίσιο; Όταν μάλιστα είναι ξεκάθαρο πως ένας νόμος, οποιοσδήποτε, αλλάζει με άλλο νόμο; Η Μεγάλη Βρετανία δεν συζητά καν τέτοιο ενδεχόμενο. Επομένως, πιθανώς τα αποτελέσματα δεν θα είναι τα επιθυμητά.
Σε κάθε περίπτωση, πριν μιλήσουμε για «Δούρειο Ίππο» θα περιμένουμε και την απόφαση της επιτροπής, η σύνοδος της οποίας λήγει αύριο. Οι αντιπρόσωποί μας, πάντως, είναι στο Παρίσι και σε επιφυλακή