H έκθεση σύγχρονης τέχνης “Μια βελονιά στην ώρα της” σε επιμέλεια Νάνσυ Χαριτωνίδου και Βασίλη Ψαρρά και μια σειρά πολιτιστικών γεγονότων και δράσεων δίνουν το στίγμα του φεστιβάλ που ξεκίνησε προχθές στο Αίγιο.
Πριμαρόλια, ήταν τα πρώτα καράβια που, τον 19ο αιώνα, αναχωρούσαν μέσα σε γιορτές και μουσικές, φορτωμένα με την νέα σοδειά και την καλύτερη ποιότητα σταφίδας, για τα λιμάνια και τις αγορές της Ευρώπης που περίμεναν το πολύτιμο προϊόν. Επιστρέφοντας έφερναν «πλούτον και πολιτισμόν από την Εσπερίαν», χρηματοδοτώντας κατά μεγάλο ποσοστό το νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Αυτό το όνομα επέλεξε και το φεστιβάλ Πριμαρόλια που φέτος κλείνει τρία χρόνια παρουσίας στην πόλη του Αιγίου. «Έμπνευση και αφορμή για το φεστιβάλ» μας λέει ο καλλιτεχνικός του διευθυντής (και εικαστικός) Βασίλης Ψαρράς «είναι o τόπος, η ιστορία και ο πολιτισμός της μαύρης σταφίδας, αυτού του διαχρονικά πολύτιμου προϊόντος τόσο της Αιγιαλείας όσο και της χώρας». Το πολύτιμο νόμισμα της πόλης του Αιγίου και της ευρύτερης περιοχής αποτέλεσε και αποτελεί κινητήριο δύναμη του εμπορίου, της οικονομίας του τόπου και του πολιτισμού της. «Σήμερα, το Φεστιβάλ είναι αλληλένδετο με τις έννοιες του ταξιδιού στα ευρωπαϊκά λιμάνια και την συλλογική μνήμη» μας λέει ο Βασίλης Ψαρράς.
«Αν κάτι χαρακτηρίζει το φεστιβάλ» συνεχίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ «είναι η δυναμική σχέση τριών πεδίων: της σύγχρονης τέχνης, της προφορικής ιστορίας και της ταυτότητας τόπου. Οι ετήσιες θεματικές συνιστούν αφετηρίες για ποικίλες μορφές καλλιτεχνικών δράσεων και συνεργασιών με κεντρικό γεγονός την έκθεση σύγχρονης τέχνης».
Με έδρα του λοιπόν το Αίγιο, το φεστιβάλ το οποίο ξεκίνησε τη φετινή διοργάνωση στις 25 Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 3 Οκτωβρίου, έχει ως τίτλο «Δίκτυα/Networks» και πέρα από την έκθεση «Μια βελονιά στην ώρα της», θα διεξαχθούν μια σειρά πολιτιστικών γεγονότων και δράσεων (δημιουργικά εκπαιδευτικά εργαστήρια, γεύση, κινηματογράφος, θέατρο, μουσική, roundtables πολιτιστικής στρατηγικής, προφορική ιστορία). Επίσης το φεστιβάλ στεγάζεται σε καινούργιο χώρο: Λίγο πριν την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση της Χαρτοποιίας Αιγίου ενεργοποιεί τον πρώην κήπο της, έναν τόπο ατμοσφαιρικό με ιδιαίτερη μνήμη και συμμετρία, μέρος ενός από τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής χαρτιού στα Βαλκάνια (1927).
Τέλος,ο οργανισμός Πριμαρόλια εγκαινιάζει φέτος την συνεργασία του με το Athens Digital Arts Festival (ADAF), ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή φεστιβάλ ψηφιακών τεχνών στην Ευρώπη, θέτοντας τα θεμέλια για μελλοντικές συνέργειες στον φυσικό και ψηφιακό κόσμο. Στο πλαίσιο της συνεργασίας παρουσιάζεται μια σειρά επιμελημένων προβολών από έργα καλλιτεχνών του αρχείου του ADAF με αφετηρία τις καλλιτεχνικές και επιστημονικές θεματικές του οργανισμού Πριμαρόλια.

Έργο του Γιάννη Παππά ( photo: Χρήστος Σπανός // Οργανισμός Πριμαρόλια © 2021)
Εικαστική έκθεση «Μια βελονιά στην ώρα της»
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, τρεις σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί καλλιτέχνες, η Μαρία Βαρελά, η Μυρτώ Ξανθοπούλου και ο Γιάννης Παππάς παρουσιάζουν υπό τον τίτλο «Μια βελονιά στην ώρα της» (έως τις 3 Οκτωβρίου στον Κήπο της Χαρτοποιίας). μια σειρά νέων έργων που προέκυψαν από τη συνομιλία τους με το ιστορικό, κοινωνικό και γεωγραφικό αντίκτυπο της μαύρης σταφίδας και της χαρτοποιίας, συνδέοντας δύο αιώνες μνήμης και παραγωγής. Τα έργα – χαρτοϋφαντικές συνθέσεις από ιστορικούς αλγόριθμους, τοποειδικές εγκαταστάσεις μικτής τεχνικής και αντικειμένων όπου το εφήμερο και το υφαντικό συναντιούνται – επαναπροσεγγίζουν πρακτικές αιώνων, όπως η ύφανση και η γραφή μέσα από ένα διεπιστημονικό και διακαλλιτεχνικό πρίσμα. «Οι λέξεις και τα νήματα συνδέουν γεφυρώνουν κόσμους με την ελπίδα ενός μηνύματος, αναδεικνύουν πρακτικές και μεθοδολογίες: το μήνυμα διαπερνά ως κλωστή την βελόνα, διαρθρώνεται απτικά ως μίτος σε εποχές-λαβύρινθους» μας λέει ο Βασίλης Ψαρράς, ο οποίος επιμελήθηκε την έκθεση μαζί με τη Νάνσυ Χαριτωνίδου.
Οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ
Στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου η λυρική τραγουδίστρια και ηθοποιός Χριστίνα Τσιμπρή θα κάνει ένα διήμερο workshop γνωριμίας με τη μέθοδο AVΤ – Acting skills for Vocal Technique (by Christina Tsimbri) όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να δουλέψουν ατομικά σε ένα απόσπασμα κειμένου, ποίημα, τραγούδι ή άρια της επιλογής τους (Κόστος συμμετοχής: 20 ευρώ και δηλώσεις συμμετοχής στο 695 545 2545).
Την Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου στις 9 το βράδυ θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί», μια ταινία για τους τελευταίους, ίσως, ανθρώπους της αγροτικής ζωής μέσα στους οποίους είναι ακόμα ζωντανός ο απόηχος αιώνων προφορικής αφήγησης.
Στις 1 και 2 Οκτωβρίου, ο Δήμος Αιγιαλείας, σε συνδιοργάνωση με την Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Αιγιαλείας ΔΗ.Κ.ΕΠ.Α. και τον οργανισμό Πριμαρόλια, διοργανώνει στο Πολύκεντρο Συνεδριακό Κέντρο Αιγίου. το πρώτο συνέδριο για την μαύρη σταφίδα, ένα διήμερο συνέδριο με τίτλο «Μαύρη σταφίδα: Η συμβολή της στο σύγχρονο ελληνικό κράτος»,
Την 1η Οκτωβρίου στις 9 το βράδυ, ο κήπος της Χαρτοποιίας υποδέχεται τη λυρική τραγουδίστρια Χριστίνα Τσιμπρή σε συνοδεία του πιανίστα Σπύρου Σουλαδάκη σε ένα μελωδικό ταξίδι μέσα από ένα ειδικό αφιέρωμα έργων που άνοιξαν την αυλαία σε γνωστά θέατρα όπερας σε εγχώρια και διεθνή λιμάνια της σταφίδας.
Στις 3 Οκτωβρίου, σε συνέχεια της in-situ δράσης «Μια ιστορία στην ώρα της» στον κήπο της Χαρτοποιίας, η Ομάδα Προφορικής Ιστορίας για τη Μαύρη Σταφίδα (ΟΠΙ-ΜΑΣ), η Ένωση Προφορικής Ιστορίας και το ΠΜΣ «Δημόσια ιστορία» του ΕΑΠ κάνουν την πρώτη δημόσια παρουσίαση του έργου τους, για την καταγραφή της προφορικής ιστορίας της μαύρης σταφίδας στις περιοχές παραγωγής και τη δημιουργία δημόσιου αποθετηρίου.
Το Φεστιβάλ Πριμαρόλια σχεδιάζει και διοργανώνει ο οργανισμός Πριμαρόλια, σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Αιγιαλείας και την Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Αιγιαλείας, υπό την αιγίδα και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.