Τα highlights ενός εξωστρεφούς, πλούσιου και πολυσυλλεκτικού προγράμματος
Ανακοινώθηκε χθες Δευτέρα 28 Μαρτίου, από την καλλιτεχνική του διευθύντρια Κατερίνα Ευαγγελάτου, το πρόγραμμα του 67ου Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και παρουσιάστηκε η οπτική του ταυτότητα, δημιουργημένη από το G Design Studio και τον εικαστικό Γιάννη Βαρελά. Ως πρώτη εντύπωση, παρατηρούμε τη διάθεση εξωστρέφειας μετά από δυο χρόνια πανδημίας, την έμφαση στη μουσική και η πολυσυλλεκτικότητα σε παραγωγές και ύφος. Τι θα δούμε λοιπόν φέτος σε Πειραιώς, Ηρώδειο και Επίδαυρο; Κάναμε μια μικρή επιλογή από το πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα και τσεκάραμε τις παραστάσεις και τις συναυλίες που δεν θέλουμε να χάσουμε.
Γιάννης Χουβαρδάς «Η άλλη πλευρά της καταιγίδας» 1- 7 Ιουνίου, Πειραιώς 260
Στην πρωτότυπη σύνθεση του Γιάννη Χουβαρδά, η σαιξπηρική «Καταιγίδα» συναντιέται με το Χόλιγουντ της «Χρυσής Εποχής» και τον ιδιοφυή, επαναστάτη δημιουργό Όρσον Ουέλς. Το κείμενο μεταφέρει την ποίηση του πρωτοτύπου σε ένα μυθικό αλλά κοντινό σ’ εμάς περιβάλλον, αντλώντας από δύο κύκνεια άσματα, το τελευταίο θεατρικό έργο του Άγγλου δραματουργού και την τελευταία, ανολοκλήρωτη ταινία του Όρσον Ουέλς «Η άλλη πλευρά του ανέμου». Η όλη παράσταση, μια φαντασμαγορική μίξη θεάτρου και κινηματογράφου, μ’ ένα λαμπερό σύνολο ηθοποιών απ’ όλες τις γενιές του ελληνικού θεάτρου, θα εκπέμπει μια αύρα της ύλης που παλεύει να γίνει πνεύμα, το υλικό απ’ το οποίο είναι φτιαγμένα τα όνειρα.
Εθνική Λυρική Σκηνή «Ριγολέττος» 2, 5, 8, 11 Ιουνίου, Ηρώδειο
Η πρώτη μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για το 2022 είναι το σκοτεινό αριστούργημα του Τζουζέππε Βέρντι «Ριγολέττος», σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Η πολυαναμενόμενη παραγωγή της ΕΛΣ, η οποία αναβλήθηκε δύο φορές λόγω της πανδημίας, θα κάνει την πρεμιέρα της τον Ιούνιο στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Από το 1851, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βενετία, έως σήμερα, ο Ριγολέττος έχει χειροκροτηθεί από χιλιάδες θεατές σε όλον τον κόσμο και δικαίως έχει χαρακτηριστεί μια από τις δημοφιλέστερες όπερες όλων των εποχών.
«Le Tartuffe ou l’Hypocrite» / «Ταρτούφος ή Ο υποκριτής» 16 – 18 Ιουνίου, Πειραιώς 260
Η Comédie-Française με τον Ivo van Hove επιστρέφουν στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, αυτή τη φορά στην Πειραιώς 260, με αφορμή την επέτειο των 400 χρόνων από τη γέννηση του Μολιέρου. Βασισμένη στο ανέκδοτο κείμενο της απαγορευμένης, πρώτης εκδοχής του Ταρτούφου, η νέα, αριστοτεχνική παράσταση του Ivo van Hove, που θα δούμε αμέσως μετά το ανέβασμά της στο Παρίσι, φέρνει την απολαυστική κωμωδία στο σήμερα, φωτίζοντάς την καυστικά ως κοινωνικό δράμα.

Marlene Monteiro Freitas «Mal – Embriaguez divina» / «Κακό – Θεϊκή μέθη»
Patti Smith, 25 Ιουνίου, Ηρώδειο
Η ιέρεια του πανκ, η αιώνια ρομαντική της νεοϋορκέζικης σκηνής, πνευματική επίγονος του Ρεμπώ, του Μπολάνιο, του Γκίνσμπεργκ και της Γενιάς Μπητ, έρχεται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού για μια μοναδική συναυλία, όπου θα παντρέψει τη μουσική και την ποίησή της με τον δικό της, απαράμιλλο τρόπο. Έχοντας σφραγίσει το μουσικό στερέωμα με τραγούδια-ύμνους όπως το «Because the Night» και έχοντας διακριθεί για το λογοτεχνικό της έργο, η πολυσχιδής μουσικός, συγγραφέας, εικαστικός και ακτιβίστρια θα μας εμπνεύσει, θα μας συγκινήσει και θα ξυπνήσει πάλι την πίστη στη δύναμή μας ν’ αλλάξουμε τον κόσμο: «People have the power!»
Christiane Jatahy «Dusk» / «Λυκόφως», 27 & 28 Ιουνίου, Πειραιώς 260
Σε μια προσπάθεια να ξεφύγει από το καταπιεστικό, στα όρια του φασισμού, καθεστώς της χώρας της, η νεαρή Γκράσα εγκαταλείπει τη Βραζιλία. Βρίσκει καταφύγιο σε μια κοινότητα καλλιτεχνών του θεάτρου, που ανεβάζουν το «Dogville» του Λαρς φον Τρίερ εστιάζοντας ακριβώς στο πόσο ανεκτική είναι η κοινωνία μας απέναντι στον Άλλο. Αρχικά η κοπέλα γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό. Στη συνέχεια, όμως, πέφτει θύμα εκμετάλλευσης και υφίσταται κάθε είδους ρατσιστικές και ξενοφοβικές συμπεριφορές. Ο ρατσισμός, σε όλες του τις μορφές, επανέρχεται διαρκώς στο έργο της διεθνώς αναγνωρισμένης Christiane Jatahy, που μόλις απέσπασε Χρυσό Λέοντα από την Μπιενάλε της Βενετίας (2022). Στο «Dusk» («Entre chien et loup» στα γαλλικά), οι ερμηνευτές/ τριες κινηματογραφούνται μεταξύ τους ζωντανά επί σκηνής, προσφέροντας πολλές διαφορετικές οπτικές αντί της μίας και μοναδικής «αλήθειας».
Max Richter, 29 Ιουνίου
Ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους συνθέτες της τελευταίας εικοσαετίας, ο πολυβραβευμένος Μαξ Ρίχτερ εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Ηρώδειο. Δημιουργός με φανατικό κοινό από όλα τα είδη μουσικής, θεωρείται πρωτεργάτης της σύγχρονης ορχηστρικής νεοκλασικής μουσικής και έχει συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτεχνικούς οργανισμούς, ενώ πολύ γνωστές και αγαπημένες είναι οι συνθέσεις του που ακούστηκαν σε κινηματογραφικές ταινίες. Στο ρωμαϊκό Ωδείο, ο Ρίχτερ θα παρουσιάσει δύο εμβληματικές δισκογραφικές δουλειές του, το Infra (2010) και το The Blue Notebooks (2004).

Max Richter
Marlene Monteiro Freitas «Mal – Embriaguez divina» / «Κακό – Θεϊκή μέθη» 30 Ιουνίου – 1 Ιουλίου, Πειραιώς 260
Στο νέο της έργο, η αντισυμβατική χορογράφος Marlene Monteiro Freitas (Αργυρός Λέοντας για τον Χορό, Μπιεννάλε της Βενετίας, 2018), που είχε ξεσηκώσει το κοινό του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στο παρελθόν με τις παραστάσεις Βάκχες και of ivory and flesh – statues also suffer, επιστρέφει με ακόμα ένα έργο, όπου κυριαρχούν το δαιμονικό στοιχείο, η μεταμόρφωση, ο σουρεαλισμός, αλλά και το άφθονο χιούμορ. Τοποθετημένη σε μια εξέδρα, ως χορωδία, η ομάδα χορευτών/ τριών της εξερευνά το Κακό ως θεϊκή μέθη, όπως υποδηλώνει ο τίτλος του έργου, αλλά και ως συνθήκη έκστασης, καλλιτεχνικής δημιουργίας και κοινωνικής ανατροπής, με τη σκηνή του θεάτρου να γίνεται ο κατεξοχήν χώρος αποκάλυψής του.
Schauspielhaus Bochum – Johan Simons «Άλκηστη» του Ευριπίδη (παγκόσμια πρεμιέρα), 1 και 2 Ιουλίου, Επίδαυρος
Η μετάκληση στην Επίδαυρο του ιδρυτή του διάσημου Theater Hollandia (1985) και από τους πρωτεργάτες της ευρωπαϊκής θεατρικής πρωτοπορίας, Ολλανδού Γιόχαν Σίμονς είναι γεγονός διεθνούς εμβέλειας. Ο Σίμονς, που επισκέφθηκε πρώτη φορά το Φεστιβάλ το 2002 με τις «Βάκχες» του Ευριπίδη και επανήλθε το 2009 με το Καζιμίρ και Καρολίνα του Χόρβατ σε συν-σκηνοθεσία με τον συνεργάτη του Paul Koek, είναι γνωστός για τη μουσική προσέγγισή του στα κείμενα και την εντυπωσιακά μινιμαλιστική αισθητική του. Στο νέο αυτό έργο επιχειρεί μια σύγχρονη μεταγραφή της «Άλκηστης» με όχημα τη μουσική της ομώνυμης όπερας του Γκλουκ, τοποθετώντας τέσσερις τραγουδιστές και ένα εκκλησιαστικό όργανο στη θέση του Χορού.
Μαρία Φαραντούρη – Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη, 4 Ιουλίου, Ηρώδειο
Μια κατανυκτική μουσική βραδιά, αφιερωμένη στη μνήμη και την πολύτιμη παρακαταθήκη του Μίκη. Η «ιέρεια» του Θεοδωράκη συμπράττει με τον εξαίρετο βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο, υπό την μπαγκέτα του σπουδαίου διευθυντή ορχήστρας Μίλτου Λογιάδη. Έχοντας ερμηνεύσει τα σημαντικότερα έργα του Θεοδωράκη, σε κάθε γωνιά του κόσμου, η Φαραντούρη έχει συνδέσει άρρηκτα μαζί του την καλλιτεχνική πορεία της γνωρίζοντας στο διεθνές κοινό τα μελοποιημένα από τον ίδιο ποιητικά έργα των σημαντικότερων Νεοελλήνων λογοτεχνών.
Autechre, 5 Ιουλίου, Ηρώδειο
Από τα πιο γνωστά σχήματα της Warp Records, της δισκογραφικής εταιρείας που καθόρισε τη βρετανική πειραματική και ηλεκτρονική σκηνή, οι Autechre έβαλαν στον παγκόσμιο χάρτη το λεγόμενο intelligent dance music (IDM) και συνεχίζουν, ακόμα και σήμερα, να το επαναπροσδιορίζουν, επανεφευρίσκοντας διαρκώς τη δημιουργική τους ταυτότητα και μαγεύοντας το κοινό με το όραμά τους για την avant-garde electronica.
Philippe Quesne «Farm fatale», 10 & 11 Ιουλίου, Πειραιώς 260
Πέντε σκιάχτρα που έχουν μείνει χωρίς δουλειά λόγω της κλιματικής αλλαγής αποφασίζουν να συγκροτήσουν μια νέα κοινότητα. Οι αφοπλιστικά αστείοι χαρακτήρες του έργου μας ωστόσο, δεν πτοούνται από τη δύσκολη κατάσταση. Καταγράφουν μεθοδικά τους ήχους της ετοιμοθάνατης φύσης για τις επόμενες γενιές, ετοιμάζουν πανό και σλόγκαν για διαδηλώσεις, παίζουν ποπ μουσική στον πειρατικό ραδιοφωνικό σταθμό τους, συζητάνε για την εξαφάνιση των εντόμων και τα φυτοφάρμακα. Με την παράσταση «Farm fatale», ο διεθνής Γάλλος δημιουργός Φιλίπ Κεν, γνωστός για τις υβριδικές – εικαστικές παράστασεις του, οραματίζεται ένα εξωφρενικό όσο και γοητευτικό σύμπαν, το οποίο κατοικείται από ευγενείς ονειροπόλους ακτιβιστές, λακωνικούς σχολιαστές της πραγματικότητάς μας.

Christiane Jatahy «Dusk» / «Λυκόφως»
Αντώνης Φωνιαδάκης «ΑΞΟΝΕΣ» / «AXES», 14 – 16 Ιουλίου, Πειραιώς 260
Στο πλαίσιο του κύκλου Layers οf Street, που είναι αφιερωμένος στη hip hop και street χορευτική κουλτούρα, ο διεθνώς καταξιωμένος Έλληνας χορογράφος Αντώνης Φωνιαδάκης έρχεται στο Φεστιβάλ για να συναντήσει οκτώ από τους καλύτερους χορευτές/τριες της ελληνικής χιπ χοπ σκηνής.
Δημήτρης Καραντζάς «Πέρσες» του Αισχύλου, 15 και 16 Ιουλίου, Επίδαυρος / 30 και 31 Ιουλίου, Ελευσίνα
Οι «Πέρσες» ως τραγωδία της ανθρωπότητας, ως μικροσύστημα που αντανακλά ζητήματα ύπαρξης και συνύπαρξης, άλυτα ανά τους αιώνες. Στελεχωμένη από μια πλειάδα εξαιρετικών ηθοποιών (Ρένη Πιττακή, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Γάλλος κ.ά.), η παράσταση του Δημήτρη Καραντζά θέτει κρίσιμα ερωτήματα για το τι συνιστά «κοινωνία» και τι ισότιμη συμπερίληψη όλων των πολιτών, τι σημαίνει η επίμονη προσκόλληση στην εξουσία και η ανάγκη της πίστης σ’ έναν οδηγό, άνθρωπο ή θεό, σε έναν συντετριμμένο κόσμο.
Godspeed You! Black Emperor, 15 Ιουλίου, Ηρώδειο
Η καλλιτεχνική κολλεκτίβα-φαινόμενο της διεθνούς post-rock σκηνής Godspeed You! Black Emperor έρχεται στην Ελλάδα για μια μυσταγωγική συναυλιακή εμπειρία. Από την ίδρυσή του στο Μόντρεαλ του Καναδά το 1994 –από τους Efrim Menuck, Mauro Pezzente και Mike Moya– έως και σήμερα, το σχήμα αναζητά διαρκώς νέες μουσικές φόρμες, καταρρίπτοντας θεαματικά όλες τις βεβαιότητες της post-rock σκηνής.
Γιώργος Κουτλής «Ο σκύλος, η νύχτα και το μαχαίρι» 18 – 21 Ιουλίου, Πειραιώς 260
Ένας εφιάλτης με σπλάτερ και κωμικά στοιχεία, μια παρανοϊκή και ωμά διασκεδαστική κούρσα, παραβολή της παράλογης πραγματικότητάς μας. Ο Γιώργος Κουτλής, νεαρός σκηνοθέτης που συνεπήρε το αθηναϊκό κοινό με τους ξέφρενους Παίχτες του Γκόγκολ, αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία ενός σύγχρονου έργου με την υπογραφή του ανατρεπτικού δραματουργού της Σάουμπυνε Marius von Mayenburg.
Residenztheater – Ulrich Rasche, «Αγαμέμνων» του Αισχύλου, 22 και 23 Ιουλίου, Επίδαυρος
Στο πρώτο κεφάλαιο της αισχύλειας τριλογίας, η επιστροφή του Αγαμέμνονα στην πατρίδα σηματοδοτεί ένα νέο αιματηρό κεφάλαιο βίας, όταν ο ίδιος πέφτει θύμα δολοφονίας από τη γυναίκα του, Κλυταιμνήστρα. Από τους πιο συναρπαστικούς νέους Γερμανούς σκηνοθέτες, ο Ούλριχ Ράσε διακρίνεται για την ασυνήθιστη και εντυπωσιακή σκηνική του γλώσσα. Οι ηθοποιοί του εξωθούνται προς μια βαθιά υπαρξιακή όσο και «μανιακή» ερμηνεία, που συνδυάζει κείμενο, κίνηση και ρυθμό. Το κοινό μένει με κομμένη την ανάσα μπροστά σε μια απολύτως καλοκουρδισμένη χορογραφία που εκτελείται πάνω σε μηχανοκίνητες περιστρεφόμενες σκηνές, με ζωντανή μουσική υπόκρουση.
Cezaris Graužinis «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, 5 και 6 Αυγούστου, Επίδαυρος
Ο καταξιωμένος Λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με μια σύγχρονη και επίκαιρη μεταφορά της σοφόκλειας τραγωδίας. Ο θίασος αποτελείται από εξαιρετικούς ηθοποιούς της νέας γενιάς, με την Έλλη Τρίγγου στον ρόλο της Αντιγόνης και τον Βασίλη Μπισμπίκη στο ρόλο του Κρέοντα.