Grada Kilomba, “O Barco/ The Boat”, 2021, Performance and Installation view at MAAT, Lisbon for BoCA, 2021. Photo by Bruno Simão. Courtesy of the Artist. Η Grada Kilomba υπογράφει μια εντυπωσιακή εγκατάσταση έξω από το κτίριο που κάποτε στέγαζε τα γραφεία του βρετανικού ναυτικού.
Ενώ στον εσωτερικό χώρο του πολιτιστικού κέντρου Somerset House λειτουργεί αυτές τις μέρες η έκθεση 1-54 Contemporary African Art Fair, στο προαύλιο η συγγραφέας και εικαστικός Grada Kilomba έχει στήσει μια εντυπωσιακή εγκατάσταση που συμπληρώνεται από περφόρμανς. Το «O Barco/The Boat» (2021) που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη Βρετανία, είναι ένα έργο μήκους 32 μέτρων, το οποίο αποτελείται από 140 καμένα ορθογώνια τετράγωνα κομμάτια ξύλου (που μοιάζουν με τάφους) τα οποία διαμορφώνουν το περίγραμμα του αμπαριού ενός από τα διαβόητα ευρωπαϊκά δουλεμπορικά σκάφη.
Όπως λέει η ίδια η καλλιτέχνις (η οποία είναι Πορτογαλίδα με καταγωγή από την Αγκόλα και το νησιώτικο κρατίδιο της δυτικής Αφρικής Σάο Τομέ και Πρίνσιπε) «η εγκατάσταση αναπαριστά τον τρόπο με τον οποίο εκτέθηκαν ή “αποθηκεύτηκαν” τα σώματα εκατομμυρίων Αφρικανών στα έγκατα αυτών των πλοίων. Το δε μέγεθος του καθρεφτίζει τα αποικιακά μνημεία που μας περιβάλλουν, κάνοντας ορατό το αόρατο και συνειδητό το ασυνείδητο».
«Καθώς δεν υπάρχει πλήρης λίστα για τα εκατομμύρια των σκλαβωμένων Αφρικανών, για να τα αναφέρω στην επιφάνεια αυτών των “τάφων”» λέει η Kilomba, «έγραψα ένα ποίημα, σε 18 στίχους, το οποίο μεταφράστηκε σε έξι γλώσσες (γιορούμπα, κιμπουντού, κρεολικά, πορτογαλικά, αγγλικά και αραβικά), χαράχθηκε στην επιφάνεια των ξύλινων κομματιών και στη συνέχεια ζωγραφίστηκε στο χέρι σε χρυσό. Το χρυσό και το καμένο μαύρο ξύλο δημιουργούν μια έντονη αντίθεση, που καλεί το κοινό να μπει στο “πλοίο” και να διαβάσει. Αυτό ακριβώς ήθελα να δημιουργήσω, ένα μέρος και μια χορογραφία περισυλλογής».
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του έργου παρουσιάζονται περφόρμανς διάρκειας μιας ώρας οι οποίες σχεδιάζονται και σκηνοθετούνται από την Kilomba, με ένα σύνολο από συνεργάτες αφρικανικής καταγωγής που χρησιμοποιούν χορό, τραγούδι και ποίηση για να αναβιώσουν τις ξεχασμένες στιγμές της ιστορίας τους. Ένα ενδιαφέρον επίσης στοιχείο είναι το ότι το Somerset House που φιλοξενεί το έργο και την έκθεση υπήρξε στο παρελθόν έδρα του Ναυτικού Συμβουλίου της Βρετανίας.
Να πούμε τέλος πως αυτή η 10η διοργάνωση της 1-54 Contemporary African Art Fair στο Λονδίνο είναι γεμάτη από εκθέτες που επιθυμούν να αξιοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση για αφρικανική τέχνη από δυτικούς συλλέκτες. Από τις 50 γκαλερί που συμμετέχουν στο Somerset House, οι 14 έρχονται για πρώτη φορά ενώ μόλις 15 εκθέτες συμμετείχαν στην εναρκτήρια έκθεση, το 2013.
TAGS
