Μέσα στο 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση ενός σπουδαίου μνημείου, το οποίο χωρούσε 12.000 θεατές.
Πριν από λίγες δεκαετίες, στο κοίλο του κτίσθηκαν πενταόροφες πολυκατοικίες και ένας δρόμος το έκοβε στα δύο. Ήταν ένα έγκλημα της χούντας. Ύστερα από μακροχρόνιες και επίμονες προσπάθειες, οι πολυκατοικίες κατεδαφίστηκαν και ο δρόμος καταργήθηκε. Έτσι, το αρχαίο θέατρο της Λάρισας, ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν αποκαλυφθεί, αναστηλώνεται και αποκαθίσταται, με σκοπό να αποτελέσει, όπως του αξίζει, ένα κόσμημα της πόλης.
Η αποκατάσταση του σπουδαίου αυτού μνημείου και η απόδοσή του στην τοπική κοινωνία ως πολιτιστικού πόρου με σημαντική προστιθέμενη αξία για την πόλη και ευρύτερα για τη Θεσσαλία, αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού. «Ήταν ένα έργο, το οποίο για πολλά χρόνια ήταν σχεδόν όραμα για την πόλη» δηλώνει η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη. Με σύστημα και επιμονή το όραμα γίνεται πραγματικότητα, χάρη στη στενή συνεργασία της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Υπουργείου Πολιτισμού και στην εργώδη προσπάθεια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων. Το έργο, σύμφωνα με την υπουργό, είναι σε εξαιρετικά καλό σημείο και εξελίσσεται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
«Από εκεί που ήταν σχεδόν ένας ερειπιώνας στο κέντρο της πόλης», λέει, «αυτή τη στιγμή έχει αποκτήσει τη γεωμετρία του, αποκαθίσταται σύμφωνα με τις αρχές της επιστήμης και της δεοντολογίας και σύντομα το μνημείο μαζί με την ιστορία του θα αποδοθεί στην πόλη. Σκοπός μας είναι τα μνημεία να αποδίδονται στους πολίτες διότι πιστεύουμε ότι πέρα από τη φροντίδα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και την πρόνοια της νομοθεσίας, προστατεύονται όταν οι πολίτες τα αγαπούν και τα σέβονται».

(c) ΥΠΠΟΑ
Το έργο της αποκατάστασης του Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας, προϋπολογισμού 6.800.000 ευρώ, έχει χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το τέλος του 2023. Μετά την ολοκλήρωση των έργων αντιστήριξης και τοποθέτησης των διάσπαρτων εδωλίων, οι εργασίες βρίσκονται στο στάδιο της σταδιακής τοποθέτησης των καινούριων εδωλίων και της αποκατάστασης της σκηνής.
Το ελληνιστικό θέατρο της Λάρισας κατασκευάστηκε το πρώτο μισό του 3ου αι. π.Χ., στα χρόνια του Βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονου Γονατά. Οι ανασκαφικές έρευνες έφεραν στο φως στοιχεία παλαιότερης φάσης (κλασική περίοδος) με μαρμαροστρωμένη ορχήστρα και ξύλινα έδρανα. Το μνημείο αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της ελεύθερης Αγοράς και ταυτιζόταν με την πανάρχαια σημασία της. Εδώ συνεδρίαζε τόσο η Εκκλησία του Δήμου της πόλης όσο και η διοίκηση του ομόσπονδου κράτους των Θεσσαλών, του περίφημου Κοινού των Θεσσαλών.
Το θέατρο λειτούργησε επί έξι αιώνες, κατά τη διάρκεια των οποίων υπέστη διάφορες μετατροπές. Τον 2ο αι. π.Χ. συμπληρώθηκε το κτίριο της σκηνής με προσκήνιο και κατά τη ρωμαϊκή εποχή το οικοδόμημα υπέστη σοβαρές αλλοιώσεις. Από τον 1ο αι. π.Χ. το θέατρο χρησιμοποιήθηκε ως ρωμαϊκή αρένα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Αθανάσιο Τζιαφάλια, έχει βρεθεί μέχρι και επιγραφή στην οποία μονομάχος φέρεται να λέει: «εγώ που κατεσκότωσα τον αντίπαλό μου, πεθαίνω τώρα». (Ο κ. Τζιαφάλιας είναι ο άνθρωπος χάρη στο όραμα και τον μόχθο του οποίου το θέατρο αποκαλύφθηκε και τώρα αναστηλώνεται).
Κατά τους ίδιους χρόνους, η πόλη- κράτος κατασκεύασε άλλο θέατρο, που βρίσκεται κοντά στο μεγάλο προκειμένου να τελούνται εκεί πνευματικοί και καλλιτεχνικοί αγώνες, όπως π.χ. οι εκδηλώσεις «Ελευθέρια» προς τιμήν του Ελευθερίου Διός. Το θέατρο λειτουργούσε μέχρι τον 3ο αι. μ.Χ. Τον 7ο αι. μ.Χ. από σεισμό κατέρρευσε μεγάλο μέρος του επιθεάτρου και ο δεύτερος όροφος της σκηνής. Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα του αρχαίου κόσμου, το οποίο χωρούσε περισσότερους από 12.000 θεατές. Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού του σώζεται (στα περισσότερα τμήματα, μάλιστα, το σωζόμενο υλικό φτάνει στο εντυπωσιακό ποσοστό 90%). Ενδεικτικά θα πούμε ότι κατά τη διάρκεια μιας χρονιάς μόνο, είχαν περισυλλεχθεί 15.000 κομμάτια μαρμάρου.
Το αρχαίο θέατρο Λάρισας βρίσκεται στη νότια πλευρά του λόφου Φρούριο. Είχε προσανατολισμό προς την αγορά της αρχαίας πόλης, κατ’ απομίμηση του θεάτρου του Διονύσου στην Ακρόπολη. Στα ρωμαϊκά χρόνια είχε χρησιμοποιηθεί ως αρένα. Η χωρητικότητά του υπολογίζεται στις 12.000 θεατές. Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1910, με πολλά διαλείμματα και μεγάλες δυσκολίες.
Για να αποκαλυφθεί, απαλλοτριώθηκαν πολλά ακίνητα, μέχρι και ολόκληρες πολυκατοικίες, που είχαν κτισθεί στο κοίλο του. Απαλλοτριώθηκαν, επίσης, ακίνητα στον περιβάλλοντα χώρο του, ώστε το μνημείο να «αναπνέει». Τέλος, καταργήθηκε δρόμος, που περνούσε ακριβώς στο μέσον του θεάτρου.