Πρόσφατα, μετά την επαναλειτουργία των χώρων τέχνης, διαφαίνεται μια ανάκαμψη των παλαιότερων γκαλερί της Αθήνας, που τα τελευταία χρόνια είχαν υπαναχωρήσει, τουλάχιστον φαινομενικά, έναντι των νεότερων χώρων που παρουσιάζουν έργα σύγχρονης τέχνης. Αυτή αφορά τόσο τους επισκέπτες, που προτιμούν ολοένα και περισσότερο τους χώρους αυτούς, όσο και τις ίδιες τις γκαλερί, που φαίνεται να υιοθετούν μια στάση εξωστρέφειας και μια πιο σύγχρονη προσέγγιση στην αγορά τέχνης. Πολλές διοργανώνουν σημαντικές εκθέσεις, δραστηριοποιούνται στα ελληνικά νησιά, ενώ κάποιες δεν διστάζουν να εντάξουν στο δυναμικό τους νεότερους καλλιτέχνες. Ωστόσο, χωρίς ίχνος αρνητικότητας, αλλά με μια διάθεση σκεπτικισμού, αναρωτιέμαι: Υπάρχει όντως τάση ανάτασης στις «παραδοσιακές» γκαλερί και, αν ναι, γιατί; Είναι μια στροφή σε ασφαλείς επιλογές, απόρροια της κρίσης, ή μια γενικότερη συντηρητική πορεία του ελληνικού κόσμου της τέχνης;
Από την πλευρά τους, οι ιδιοκτήτες παλαιότερων αθηναϊκών γκαλερί, με χώρους και εκτός της πρωτεύουσας, είναι πολύ ικανοποιημένοι από την αυξημένη ανταπόκριση του κοινού στο εκθεσιακό τους πρόγραμμα, γεγονός που το αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό στις διοργανώσεις και τις κινήσεις δικτύωσης που πραγματοποίησαν ψηφιακά στη διάρκεια του εγκλεισμού. Χαρακτηριστικά, η κα Τατιάνα Σπινάρη της Citronne Gallery ανέφερε: «Και στις δύο τρέχουσες εκθέσεις μας, η επισκεψιμότητα ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Ακόμη και υπό καθεστώς πανδημίας, ήταν αισθητό το αυξανόμενο ενδιαφέρον των συλλεκτών, το οποίο συνεχίζεται έως σήμερα».
Βέβαια, όπως σε κάθε περίοδο κρίσης, ο κόσμος στρέφεται σε ασφαλείς επιλογές, χαμηλής επικινδυνότητας. Όμως, οι επισκέπτες φαίνεται να εμπιστεύονται τις παλιότερες γκαλερί, ακόμα και όταν αυτές παρουσιάζουν έργα εκτός των «ασφαλών» επιλογών τους. Για παράδειγμα, η έκθεση street art της Gallery Skoufa στη Μύκονο, αλλά και αυτή με τα skateboard από γνωστούς καλλιτέχνες στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη στην Αθήνα, προσέλκυσαν το ενδιαφέρον κοινού και συλλεκτών. Σχετικά, ο Γιάννης Καλλιγάς της Gallery Skoufa δήλωσε: «Θεωρώ πως υπάρχει μία διάθεση εξωστρέφειας και πειραματισμού στις παλαιότερες γκαλερί της Αθήνας, με virtual tours, χρήση των νέων τεχνολογιών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εκθέσεις που βασίζονται σε θεματικές που μας αγγίζουν και μας απασχολούν, και αυτό αναδεικνύει την αλλαγή που έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεται».
Ίσως, τελικά, η πανδημία να ήταν η ευκαιρία για τις παλαιότερες γκαλερί να εκσυγχρονιστούν και να μπουν σε μια νέα εποχή. Ένα έναυσμα και μια αφορμή το σύγχρονο να γίνει «ασφαλές».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 2 της «The Art Newspaper Greece» (Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2021).