Chris Levine “Lightness of Being”, 2004 6 πορτρέτα της βασίλισσας Ελισάβετ II, από την παραμυθένια λάμψη του Cecil Beaton μέχρι την πανκ πρόκληση του Jamie Reid
Στα 70 χρόνια που έμεινε στον βρετανικό θρόνο, η Ελισάβετ, πόζαρε περίπου 130 φορές σε ζωγράφους και φωτογράφους, υπηρετώντας άλλοτε θεσμικές αφορμές και άλλοτε τις αναζητήσεις των καλλιτεχνών. Και κάποιες φορές είδε το πορτρέτο της σε κάπως άβολες καταστάσεις. Ας δούμε έξι τέτοιες διαφορετικές περιπτώσεις.
Cecil Beaton: Queen Elizabeth II on her Coronation Day (1953). Royal Collection Trust/© Her Majesty Queen Elizabeth II 2021
Cecil Beaton, 1953
Αυτή η παραμυθένια αποτύπωση της νεαρής βασίλισσας είναι από την ημέρα της ενθρόνισης της. Πρόκειται άλλωστε για την επίσημη φωτογράφηση της τελετής. Η 27χρονη Ελισάβετ είναι φορτωμένη με όλα τα σύμβολα του τίτλου της (στέμμα, σκήπτρο, σφαίρα, μανδύας από ερμίνα) και όλο το σκηνικό στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ (στον ίδιο χώρο που οι υπήκοοί της θα την αποχαιρετήσουν σε λίγες μέρες) αποπνέει μια λάμψη που είχε σκοπό να αναζωογονήσει μια ζοφερή ατμόσφαιρα στην μεταπολεμική Βρετανία.
Pietro Annigoni’s Queen Elizabeth II (1955)
Pietro Annigoni, 1955
Δύο χρόνια αργότερα έχουμε αυτό το ρομαντικό πορτρέτο σε αναγεννησιακό στο ύφος με μια δόση μπαρόκ. Εδώ η Ελισάβετ εικονίζεται ως απόμακρη αυτοκράτειρα που ατενίζει ένα τοπίο που δεν θυμίζει πολύ Βρετανία του ’50. Ο πίνακας του Ιταλού καλλιτέχνη γνώρισε μεγάλη επιτυχία στο βρετανικό κοινό και προσέλκυσε πλήθος κόσμου όταν εκτέθηκε το 1955 στη Βασιλική Ακαδημία.
Jamie Reid, 1977
Το έργο του Jamie Reid για το single των Sex Pistols «God Save the Queen» είναι αναμφισβήτητα η πιο εμβληματική πανκ εικόνα όλων των εποχών. Το γεγονός ότι σχεδιάστηκε το 1977, τη χρονιά του αργυρού ιωβηλαίου της Βασίλισσας, το κάνει ακόμη πιο προκλητικό. Η επέμβαση τον Reid σε μια κλασική ασπρόμαυρη φωτογραφία της Βασίλισσας (τραβηγμένη από τον βασιλικό φωτογράφο Peter Grugeon) αφαιρώντας τα μάτια και το στόμα και αντικαθιστώντας τον τίτλο του τραγουδιού και το όνομα της μπάντας χρησιμοποιώντας γράμματα κομμένα από τίτλους εφημερίδων (όπως στα σημειώματα απαγωγών) προσφέρει την τέλεια οπτική έκφραση των στίχων των Pistols: «God Save the Queen/shein’t no human being/There is no future/in England’s dreaming».
Lucian Freud, Queen Elizabeth II (2001, Royal Collection Trust)
Lucian Freud, 2001
Το πορτρέτο της βασίλισσας του Freud είναι ένας από τους μικρότερους πίνακές του, με διαστάσεις περίπου εννιάμισι επί έξι ίντσες, αλλά έχει μια ισχυρή δυναμική σε ολόκληρη τη σύνθεση που γεμίζει από το πρόσωπο της Ελισάβετ και ολοκληρώνεται με το με το λαμπερό διαμαντένιο στέμμα του 1820 που ο ζωγράφος της ζήτησε να φορέσει. Το πορτρέτο δεν ήταν παραγγελία. Ο Φρόιντ ζήτησε να ζωγραφίσει τη βασίλισσα, εκείνη συμφώνησε και στη συνέχεια δώρισε το έργο στο Royal Collection Trust. O Freud ταξίδεψε στο ανάκτορο του Saint James και η βασίλισσα κάθισε δίπλα του για ένα εξάμηνο, μεταξύ Μαΐου και Δεκεμβρίου 2001. Οι απόψεις παραμένουν διχασμένες σχετικά με την ειλικρινή, μη κολακευτική αλλά εκφραστική αποτύπωση του γερασμένου μονάρχη. Μερικοί έχουν δει το πορτρέτο του ως συμβολικό στίγμα για τον ίδιο τον καλλιτέχνη και υπάρχουν αναμφισβήτητες ομοιότητες μεταξύ ορισμένων από τα χαρακτηριστικά του προσώπου της βασίλισσας του Φρόιντ και των δικών του όψιμων αυτοπροσωπογραφιών.
Chris Levine “Lightness of Being”, 2004
Chris Levine, 2004
Ένα εντυπωσιακό πορτρέτο της βασίλισσας με τελετουργική περιβολή και με τα μάτια της κλειστά και όπου φαίνεται να εκπέμπει λευκό φως, το οποίο προέκυψε τυχαία κατά τη διάρκεια μιας φωτογράφησης στο παλάτι του Μπάκιγχαμ, Το επίσημο πορτρέτο, που δείχνει τη βασίλισσα με τα μάτια ανοιχτά και φορώντας το ίδιο διάδημα όπως στο πορτρέτο του Freud, τραβήχτηκε από τον Levine χρησιμοποιώντας μια ψηφιακή πολυεστιακή κάμερα υψηλής ανάλυσης, η οποία τραβάει περίπου 200 λήψεις ενώ κινείται σε τροχιά 360 μοιρών γύρω από το αντικείμενο της φωτογράφησης. Επειδή η κάμερα χρειαζόταν επαναφορά μετά από κάθε γύρο, ο Levine πρότεινε στη βασίλισσα να χαλαρώσει ενώ έκανε τις ρυθμίσεις και λίγο αργότερα συνειδητοποίησε ότι την είχε απαθανατίσει κατά λάθος. Έκτοτε, ο Levine έχει επαναπροσδιορίσει αυτή τη χαριτωμένη εικόνα (που έχει τίτλο “Lightness of Being”) σε πολλές διαφορετικές μορφές, συμπεριλαμβανομένης μιας έκδοσης με 1.100 λευκά διαμάντια για να σηματοδοτήσει το Αδαμάντινο Ιωβηλαίο, το 2012.
Hew Locke, Koh-i-Noor (2005), mixed media © Hew Locke. All rights reserved; DACS 2022; Hales Gallery and PPOW
Hew Locke, 2005
Ο Hew Locke έχει δημιουργήσει πολλά έργα που απεικονίζουν τη βασίλισσα Ελισάβετ II, τα οποία εκφράζουν την αμφίθυμη σχέση του με τη βρετανική μοναρχία και την αποικιακή κληρονομιά του έθνους. Αυτό ξεκινά από την παιδική ηλικία του καλλιτέχνη που πέρασε πρώτα στη Σκωτία και στη συνέχεια στην πρώην βρετανική αποικία της Γουιάνας, ακολουθούμενη από μια ενήλικη ζωή που πέρασε στο Brixton, στο νότιο Λονδίνο. Το συναρμολογημένο γλυπτό του Locke από τη σειρά του «House of Windsor» είναι φτιαγμένο από μια υπερφόρτωση φθηνών πλαστικών παιχνιδιών και αντικειμένων —προϊόντα μιας χρήσης της παγκόσμιας οικονομίας— που δημιουργούν, κοσμούν και υπονομεύουν ταυτόχρονα την εικόνα του μονάρχη. Ο τίτλος αναφέρεται στο διαμάντι «Koh-i-Noor» («Βουνό του Φωτός»), ένα από τα μεγαλύτερα διαμάντια στον κόσμο, το οποίο παραχωρήθηκε στη βασίλισσα Βικτώρια αμέσως μετά τη βρετανική προσάρτηση του Παντζάμπ το 1849. Από το 1937 ο , έχει τοποθετηθεί στο στέμμα της Βασιλομήτορας και βρίσκεται μαζί με τα υπόλοιπα κοσμήματα του Στέμματος στον Πύργο του Λονδίνου.
Με πληροφορίες από το theartnewspaper.com
TAGS
